Dochód ze sprzedaży mieszkania nabytego przed ślubem a podział majątku
• Zaktualizowano: 2024-05-15 • Autor: Tomasz Krupiński
W Polsce kwestie dotyczące majątku wspólnego małżonków są szczegółowo regulowane przez Kodeks cywilny. Artykuł porusza kluczowe aspekty związane z definiowaniem, jakie dochody wlicza się do majątku wspólnego, opierając się na przepisach prawa i orzecznictwie. Analizuje również sytuacje, takie jak pana Zenona, w których dochodzi do sprzedaży nieruchomości zakupionej przed ślubem, a następnie małżonkowie się rozwodzą i przeprowadzają podział majątku.
Pan Zenon jeszcze przed ślubem, za środki zgromadzone na książeczce mieszkaniowej nabył mieszkanie. Zostało ono sprzedane w trakcie trwania małżeństwa. Zwrócił się do nas z pytaniem, czy dochód ze sprzedaży tego mieszkania wchodzi do wspólności majątkowej małżeńskiej. Wniósł bowiem właśnie wniosek do sądu o podział majątku po rozwodzie.
Jakie dochody wlicza się do majątku wspólnego?
Do majątku wspólnego należą również dochody z majątków osobistych każdego z małżonków (z przedmiotów majątkowych wchodzących w skład tych majątków). Wszakże dochody te należą do majątku wspólnego tylko o tyle, o ile mają charakter dochodów normalnych (art. 53 § 1 in fine K.c.), tzn. z wyłączeniem dochodów uzyskanych w następstwie uszkodzenia lub zmniejszenia substancji rzeczy. Dochodami takimi są pożytki naturalne i cywilne rzeczy oraz pożytki prawa w rozumieniu art. 53 i 54 K.c.
Pożytkami naturalnymi rzeczy są jej płody i inne odłączone od niej części składowe, jeżeli według zasad prawidłowej gospodarki stanowią normalny dochód z rzeczy (art. 53 § 1 K.c.). Do pożytków takich należy np. drewno z lasu pozyskane w ramach prawidłowej gospodarki leśnej; nie stanowi natomiast pożytku naturalnego drewno pochodzące z wykarczowania całości lub części lasu, m.in. w związku ze zmianą przeznaczenia gruntu (uchwała SN z 23 października 1975 r., III CZP 71/75, LexPolonica nr 301540, OSNCP 1976, nr 5, poz. 100).
Pożytki cywilne rzeczy to dochody, które rzecz przynosi na podstawie stosunku prawnego (art. 53 § 2 K.c.), np. czynsz z najmu lub dzierżawy.
Pożytkami prawa są dochody, które prawo to przynosi zgodnie ze swym społeczno-gospodarczym przeznaczeniem (art. 54 K.c.). Pożytkami takimi są np. odsetki od wierzytelności (uchwała SN z 30 maja 1979 r., III CZP 29/79, LexPolonica nr 301325, OSNCP 1979, nr 11, poz. 214) czy odsetki od wkładów oszczędnościowych (patrz A. Dyoniak, Przynależność odsetek..., s. 28).
Zobacz również: Działka kupiona przed ślubem
Czy pieniądze uzyskane ze sprzedaży mieszkania zakupionego przed ślubem wchodzą w skład majątku wspólnego?
Do majątku wspólnego wchodzi tylko tzw. czysty dochód (patrz art. 103) z majątku osobistego każdego z małżonków, tzn. przychód pozostały po odliczeniu wydatków koniecznych na osiągnięcie tego przychodu, np. obciążeń publicznoprawnych (tak S. Breyer i S. Gross, w: Kodeks..., s. 210; Sąd Najwyższy w postanowieniu z 25 stycznia 1977 r., III CRN 324/76, LexPolonica nr 330472, OSPiKA 1978, nr 3, poz. 51 z glosą L. Steckiego, tamże). Krytyka tego stanowiska (J.St. Piątowski, w: System..., s. 358-359; A. Dyoniak, Ustawowy ustrój..., s. 64: J. Pietrzykowski, w: Kodeks..., s. 182), zwłaszcza w obecnych realiach gospodarczych, nie wydaje się uzasadniona (patrz też T. Smyczyński, Glosa do uchwały Sądu Najwyższego z dnia 24 lipca 1997 r., III CZP 26/97, LexPolonica nr 324323, OSP 1998, nr 7-8, poz. 136).
Do majątku wspólnego należą zarówno dochody z tego majątku, jak i z majątku osobistego każdego z małżonków, pobrane w czasie trwania wspólności ustawowej. Nie stanowi dochodu z majątku osobistego jednego z małżonków przyrost wartości przedmiotu wchodzącego w jego skład, spowodowany zmianą cen tego rodzaju przedmiotów.
Korzyść uzyskana w następstwie sprzedaży składnika majątku osobistego jednego z małżonków, będąca różnicą między ceną jego zakupu a ceną sprzedaży, nie jest dochodem w rozumieniu art. 31 § 2 pkt 2 (uchwała SN z 21 września 1979 r., III CZP 59/79, LexPolonica nr 357543, OSNPG 1980, nr 3, poz. 12).
Przenosząc te ustalenia na sprawę pana Zenona: cena uzyskana ze sprzedaży mieszkania nie jest dochodem i nie wchodzi w skład majątku wspólnego. Dochodem nie jest także różnica między ceną zakupu a ceną sprzedaży.
Przykłady
Przykład z najmem nieruchomości
Małżonkowie Anna i Tomasz użytkują mieszkanie Tomasza nabyte przed niego przed ślubem. Po zawarciu związku małżeńskiego postanawiają wynająć to mieszkanie. Czynsz uzyskany z najmu staje się częścią majątku wspólnego, pomimo że samo mieszkanie należy do majątku osobistego Tomasza. Zysk z najmu jest przykładem pożytku cywilnego, który według przepisów prawa wchodzi do wspólnego majątku małżonków.
Przykład ze sprzedażą samochodu
Ewa zakupiła samochód jeszcze będąc singielką. Po ślubie zdecydowała się sprzedać ten pojazd. Zysk uzyskany ze sprzedaży samochodu nie wchodzi do majątku wspólnego, ponieważ jest to korzyść z majątku osobistego, a różnica między ceną zakupu a sprzedaży nie jest traktowana jako dochód w rozumieniu przepisów o majątku wspólnym.
Przykład z inwestycją w akcje
Krzysztof, będąc już mężem, zainwestował swoje środki w akcje na giełdzie. W trakcie trwania małżeństwa wartość tych akcji znacznie wzrosła, przynosząc znaczny zysk przy ich sprzedaży. W tym przypadku, zysk z inwestycji również staje się częścią majątku wspólnego, ponieważ został osiągnięty w czasie trwania małżeństwa i stanowi dochód normalny w rozumieniu przepisów dotyczących majątku wspólnego.
Podsumowanie
W polskim prawie dochody wliczane do majątku wspólnego małżonków obejmują szeroki zakres źródeł finansowych, zarówno z majątku osobistego, jak i wspólnego. Kluczowe jest rozróżnienie między dochodem normalnym a zyskiem ze sprzedaży majątku osobistego, który nie zawsze wchodzi w skład majątku wspólnego. Zrozumienie tych zasad jest istotne dla małżonków w celu prawidłowego zarządzania finansami i uniknięcia ewentualnych nieporozumień prawnych.
Oferta porad prawnych
Potrzebujesz indywidualnej porady prawnej dotyczącej majątku wspólnego? Skorzystaj z naszych usług online – oferujemy profesjonalne konsultacje i przygotowanie dokumentów, dostosowane do Twojej unikalnej sytuacji. Skontaktuj się z nami już dziś poprzez formularz umieszczony pod tekstem.
Źródła:
1. Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny - Dz.U. 1964 nr 16 poz. 93
2. Uchwała Sądu Najwyższego z dnia 23 października 1975 r., III CZP 71/75
3. Uchwała Sądu Najwyższego z dnia 30 maja 1979 r., III CZP 29/79
4. Postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 25 stycznia 1977 r., III CRN 324/76
5. Uchwała Sądu Najwyższego z dnia 24 lipca 1997 r., III CZP 26/97
Czy mieszkanie nabyte w spadku przez jednego z małżonków wchodzi do majątku wspólnego? Czy w razie rozwodu współmałżonek może rościć sobie prawa do tego mieszkania? Opisz nam swój problem i zadaj pytania wypełniając formularz poniżej ▼▼▼.
Zapytaj prawnika - porady prawne online
O autorze: Tomasz Krupiński
Radca prawny z kilkunastoletnim doświadczeniem, magister prawa, absolwent Wydziału Prawa Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie. Specjalizuje się w prawie nieruchomości i prawie lokalowym (wykup mieszkań, najem, eksmisje, zasiedzenia itp.) oraz w prawie rodzinnym (rozwody, alimenty, podział majątku itp.). Doradza też wspólnotom mieszkaniowym i zarządcom nieruchomości (sam również ma uprawnienia zarządcy). Prowadzi własną kancelarię i reprezentuje naszych klientów w sądach.
prawnicy z dużym doświadczeniem
Zapytaj prawnika
Najnowsze
» Podział majątku przy rozwodzie, czy większy wkład własny ma znaczenie?
» Jak skutecznie połączyć sprawę rozwodową z podziałem majątku?
» Rozstanie z mężem, nowy partner, co z opieką nad dziećmi?
» Czy mogę wynająć wspólne mieszkanie bez zgody byłej żony?
» Jak rozwiązać spór o wspólne mieszkanie po rozwodzie?
Polecamy
Zadaj pytanie »
- Wysokość alimentów na dziecko
- Czy darowizna otrzymana w trakcie małżeństwa podlega podziałowi przy rozwodzie?
- Widzenia i kontakty ojca z małym dzieckiem bez obecności matki
- Czy darowizna od rodziców dla żony wchodzi do majątku wspólnego małżonków?
- Małżonek chce rozwodu, jak uratować małżeństwo przed rozwodem?
