• Autor: Marek Gola
Sprawa dotyczy zdrady żony, rozwodu i podziału majątku. Jestem żonaty, starsze dziecko ma 10 lat. Właśnie dowiedziałem się, że nasze 8-miesięczne dziecko nie jest moim dzieckiem (testy DNA), jest pokłosiem zdrady żony. Czy mam szansę na rozwód z orzeczeniem o winie żony? Jak wygląda sprawa podziału majątku przy zdradzie? Czy fakt zdrady małżeńskiej ma wpływ na podziału majątku?
Orzeczenie rozwodu jest dopuszczalne, gdy sąd ustali, że pożycie małżeńskie uległo zupełnemu i trwałemu rozkładowi. Wyraźnie podkreślić należy jednak, iż oba warunki muszą wystąpić łącznie. Jednocześnie nie mogą zaistnieć tzw. negatywne przesłanki rozwodu. Przyczyny rozkładu pożycia małżeńskiego można podzielić na trzy podstawowe grupy. Pierwsza grupa to przyczyny zawinione, wśród których można wymienić takie jak groźba skierowana pod adresem drugiego z małżonków, nieetyczne postępowanie, bezczynny tryb życia, nadużywanie alkoholu, narkomania, agresja, odmowa wzajemnej pomocy, poniżanie małżonka, zdrada małżeńska, niewłaściwy stosunek do dzieci, zły stosunek do rodziny małżonka. Drugą grupę stanowią przyczyny niezawinione, do których zaliczamy np. długotrwałą i nieuleczalną chorobę uniemożliwiającą albo w wysokim stopniu utrudniającą wykonywanie obowiązków małżeńskich, chorobę psychiczną, zasadniczą i istotną różnicę charakterów. Trzecią grupę tworzą przyczyny, które mogą być uznane w zależności od okoliczności za zawinione lub niezawinione.
Zupełność rozkładu pożycia wiąże się najczęściej z wrogim lub co najmniej niechętnym nastawieniem małżonków do siebie, jednakże nawet przyjazne ustosunkowanie się jednego małżonka do drugiego nie wyłącza zupełności rozkładu, jeżeli wspomniane więzi ustały (orz. SN z dnia 8 maja 1951 r., C 184/51).
Wina rozkładu pożycia pozostaje w związku z naruszeniem obowiązków wynikających z zawarcia małżeństwa, i to zarówno tych, które sformułowane są w prawie (por. wyrok SN z dnia 21 września 1997 r., I CKN 646/97, niepubl.), jak i tych, dla których źródłem są tylko zasady współżycia społecznego. Chodzi tu zwłaszcza o naruszenie obowiązków: wspólnego pożycia, wzajemnej pomocy, lojalności i wierności, współdziałania dla dobra rodziny itd. Za zawinione przyczyny rozkładu należy uznać nie tylko naganne zachowanie się wobec osoby współmałżonka, ale także względem dzieci i innych osób bliskich małżonkom. Wyłączność winy jednego z małżonków oznacza, że tylko po jego stronie występują zawinione przyczyny rozkładu, a po stronie drugiego małżonka przyczyn takich brak.
Sądy bardzo rzadko decydują się na orzeczenie rozwodu z wyłącznej winy jednego z małżonków, albowiem przy takim orzeczeniu zachowanie drugiego małżonka nie może budzić najmniejszych zastrzeżeń. Prawo rodzinne i opiekuńcze nie zna bowiem pojęcia mniejszej lub większej winy. Jeżeli obydwoje małżonkowie są winni rozkładu pożycia małżeństwa (nie jest przy tym ważne, kto w jakim stopniu) wówczas sąd orzeknie rozwód z winy obojga małżonków, chyba że małżonkowie zgodnie wniosą o nieorzekania o winie.
Zobacz również: Mąż dowiedział się o zdradzie
Oczywiście zdrada i trwanie w kłamstwie poprzez wskazywanie, że dziecko jest Pana uzasadnia żądanie wnoszenia o rozwód z wyłącznej winy żony. Proszę jednak pamiętać, że aby żądanie takie było skuteczne, żona nie może Panu przypisać zachowania, które mogłoby być interpretowane jako przyłożenie się Pana do rozkładu pożycia małżeńskiego.
Zobacz również: Zdrada w trakcie rozwodu
Fakt zdrady nie będzie miał żadnego wpływu na dokonywany po uprawomocnieniu się wyroku rozwodowego podział majątku wspólnego. Proszę pamiętać, iż do czasu trwania małżeństwa, tj. do czasu uprawomocnienia się wyroku rozwodowego istnieje między Państwem ustawowa wspólność majątkowa małżeńska (przyjmuję bowiem, że nie była podpisywana tzw. intercyza).
W nie wskazuje Pan na żadne okoliczności, które pozwoliłyby małżonce udowodnić chociażby częściową Pana winę w rozkładzie małżeństwa. Podkreślić należy, iż zgodnie z wyrokiem Sądu Najwyższego z dnia 8 kwietnia 1999 r., sygn. akt III CKN 248/98: „do przyczyn rozkładu pożycia małżeńskiego niewątpliwie należy zaliczyć takie okoliczności, jak wieloletnia odmowa pożycia małżeńskiego ze strony powódki, jej zdrada małżeńska oraz związanie się z innym mężczyzną”. Sąd będzie badał występujące pomiędzy Państwem relacje. Jeżeli bowiem żona zdradziła Pana, by następnie w pełnym tego słowa znaczeniu trwać w związku małżeński, darzyć Pana uczuciem, współżyć z Panem, a także prowadzić wspólne gospodarstwo, to szanse na uzyskanie rozwodu z wyłącznej winy żony wzrastają. Jeżeli natomiast pomiędzy Państwem już w chwili obecnej występuje rozkład pożycia i występował on także w chwili zdrady (poczęcia dziecka), zachowanie takie może nie być traktowane jako wyłączna przyczyna rozkładu, albowiem rozkład już w tym momencie trwał. Innymi słowy bardzo ważne znaczenie dla tego rodzaju spraw mają szczegóły, które pozwolą określić, czy Pana osobie można przypisać chociażby najmniejszą winę w rozkładzie pożycia, a także od kiedy pożycie występowało.
Powyższe stanowisko prezentuje m.in. Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 19 września 1949 r., Wa.C.103/49 (DPP 1950, nr 3, s. 61), gdzie przyjął, że: „małżonek dopuszczający się cudzołóstwa nie wywołuje tym rozkładu pożycia małżeńskiego, jeżeli poprzednio rozkład ten nastąpił już z innych przyczyn, a zwłaszcza wskutek zachowania się drugiego małżonka”. Mimo upływu kilkudziesięciu lat stanowisko to jest nadal aktualne.
Zobacz również: Rozwód z winy męża podział majątku
Czy małżonek uznany winnym rozpadu pożycia małżeńskiego ma takie samo prawo do swojej części majątku? Czy wina ma wpływ na podział majątku? Opisz nam swój problem i zadaj pytania wypełniając formularz poniżej ▼▼▼.
Zapytaj prawnika - porady prawne online
O autorze: Marek Gola
Radca prawny, doktorant w Katedrze Prawa Karnego Procesowego na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Śląskiego, zdał aplikację radcowską w Okręgowej Izbie Radców Prawnych w Katowicach. Specjalizuje się w szczególności w prawie karnym materialnym i procesowym, bliskie jest mu też prawo pracy, prawo rodzinne oraz prawo handlowe. Udzielił już ponad 2000 porad prawnych, pomagając osobom pokrzywdzonym przez nieuczciwych pracodawców, a także tym, w których życie (nie zawsze słusznie) wtargnęła policja i prokuratura.
Zapytaj prawnika