• Zaktualizowano: 2024-04-13 • Autor: Marek Gola
Złożyłam pozew sądowy o alimenty na dziecko i zawarłam w piśmie informację, iż ma być wyrównanie alimentów od dnia pozwu. Odbyła się sprawa sądowa i była ugoda, na której zostało wpisane, iż pozwany ma obowiązek zapłaty alimentów do 10-go każdego miesiąca w kwocie ustalonej. Czy wobec tego pozwany powinien opłacić także kwoty wstecz zgodnie z pozwem (niestety na ugodzie nie ma żadnej adnotacji w tym temacie)? Jeśli nie, czy mogę się odwoływać od ugody?
Z treści Pani pytania wynika, że na skutek wniesionego przez Panią powództwa o alimenty doszło do zawarcie ugody. Ugoda przewiduje zapłatę alimentów do 10-go dnia każdego miesiąca w ustalonej kwocie. Problem w tym, że nie odnosi się ona do okresu wcześniejszego. Zastanawia się Pani, czy wobec tego, zobowiązany winien uregulować alimenty za okres wcześniejszy.
Niestety, ale w tym przypadku, mimo braku wglądu do porozumienia zawartego na rozprawie, z dużą dozą prawdopodobieństwa występuje stan, na mocy którego zobowiązany jest zobowiązany płacić alimenty dopiero od dnia zawarcia porozumienia. O ile w treści porozumienia nie wskazano, jak należy traktować okres wcześniejszy, o tyle uznać należy, że nie jest on zobowiązany do uiszczenia alimentów za ten okres. Jeżeli Pani wolą będzie uchylenie się od tej treści ugody należałoby wystąpić do sądu z pismem, w którym uchyli się Pani od oświadczenia woli, ze wskazaniem, iż do jej zawarcia doszło na skutek presji, nerwów i nie zdawała sobie Pani sprawy z tego, że alimenty nie obejmują okresu poprzedzającego jej zawarcie.
Uchylenie się od skutków prawnych ugody zawartej pod wpływem błędu jest dopuszczalne tylko wtedy, gdy błąd dotyczy stanu faktycznego, który według treści ugody obie strony uważały za niewątpliwy, a spór albo niepewność nie byłaby powstała, gdyby w chwili zawarcia ugody strony wiedziały o prawdziwym stanie rzeczy.
Zasadnym jest nadto wskazanie na pogląd wyrażony w wyroku Sądu Najwyższego z dnia 1 lutego 2000 r., sygn. akt I PKN 503/99, zgodnie z którym „ustalenia faktyczne i ocena prawna, co do tego, że strona ugody sądowej nie może uchylić się od skutków prawnych swego oświadczenia woli jako złożonego pod wpływem błędu, albowiem nie są spełnione przesłanki przewidziane w art. 918 KC oraz art. 88 KC, nie wykluczają ustalenia i oceny, że ugoda sądowa jest bezwzględnie nieważna jako czynność niezgodna z prawem lub zasadami współżycia społecznego albo rażąco naruszająca usprawiedliwiony interes osób uprawnionych”.
Warunkiem koniecznym uchylenia się od skutków prawnych zawartej ugody jest wykazanie, iż ugoda została zawarta pod wpływem błędu, który dotyczył stanu faktycznego, który w Pani ocenie obejmował także okres poprzedzający datę zawarcia ugody.
Jak podnosi się w literaturze przedmiotu „przez stan faktyczny w znaczeniu przewidzianym w art. 918 należy rozumieć nie tyle konkretne fakty, ile cały zespół zdarzeń i okoliczności (ich cech i właściwości), które zadecydowały o powstaniu i istnieniu określonego stosunku prawnego oraz o potrzebie jego uregulowania w drodze ugody” (Dmowski Stanisław, Sychowicz Marek, Ciepła Helena, Kołakowski Krzysztof, Wiśniewski Tadeusz, Żuławska Czesława, Gudowski Jacek, Bieniek Gerard, Najnowsze wydanie: Komentarz do kodeksu cywilnego. Księga trzecia. Zobowiązania. Tom II, Warszawa 2007, Wydawnictwo Prawnicze LexisNexis (wydanie VIII), s. 938).
Jako iż postanowienie o umorzeniu nie stało się prawomocne niniejsza opinia pomija możliwość dochodzenia i wykazywania, że zawarta ugoda jest nieważna lub bezskuteczna.
Reasumując, w chwili obecnej należy złożyć zażalenie (środek zaskarżenia) w terminie 7 dni od dnia następującego po dniu jego wydania celem niedoprowadzenia do uprawomocnienia się postanowienia o umorzeniu postępowania wraz z oświadczeniem o uchyleniu się od skutków ugody.
Wyraźnie podkreślić należy stanowisko wyrażone w postanowieniu Sądu Apelacyjnego w Krakowie z dnia 13 lutego 1991 r., sygn. akt I ACz 14/91, zgodnie z którym „nie zachodzą podstawy do uchylenia się od skutków prawnych oświadczenia woli zawartego w ugodzie sądowej, jeżeli ani z jej treści, ani z protokołu rozprawy, na której została zawarta nie wynika, że zaistniał błąd co do stanu faktycznego, który strony uważały za niewątpliwy”.
Konieczne jest zatem wykazanie błędu co do stanu faktycznego.
Zobacz również: Apelacja o alimenty i co dalej
1. Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny - Dz.U. 1964 nr 16 poz. 93
2. Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 1 lutego 2000 r., sygn. akt I PKN 503/99
3. Postanowienie Sądu Apelacyjnego w Krakowie z dnia 13 lutego 1991 r., sygn. akt I ACz 14/91
Jesteś po rozwodzie i myślisz o przekazaniu dziecku darowizny w zamian za zrzeczenie się alimentów? Czy jest to możliwe? Opisz nam swój problem i zadaj pytania prawnikowi wypełniając formularz poniżej ▼▼▼.
Zapytaj prawnika - porady prawne online
O autorze: Marek Gola
Radca prawny, doktorant w Katedrze Prawa Karnego Procesowego na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Śląskiego, zdał aplikację radcowską w Okręgowej Izbie Radców Prawnych w Katowicach. Specjalizuje się w szczególności w prawie karnym materialnym i procesowym, bliskie jest mu też prawo pracy, prawo rodzinne oraz prawo handlowe. Udzielił już ponad 2000 porad prawnych, pomagając osobom pokrzywdzonym przez nieuczciwych pracodawców, a także tym, w których życie (nie zawsze słusznie) wtargnęła policja i prokuratura.
Zapytaj prawnika
