Utrudnianie kontaktu z wnuczką

Rozwód rodziców a możliwość kontaktów dziadków z wnukami

Oczywiście, że jako dziadkowie mają Państwo prawo do spotkań z wnuczką i najlepiej by było, gdyby mogli Państwo porozumieć się z synową w kwestii widzeń z wnuczką. Jeżeli jednak nie jest to możliwe, to konieczne może się okazać wystąpienie do sądu z wnioskiem o umożliwienie utrzymywania kontaktów z dzieckiem.

Niezaprzeczalnie spotkania z dziadkami są dla wnuków potrzebne i pozytywnie wpływają na ich rozwój, jednakże każdorazowo sąd bada i ocenia, czy te kontakty mimo wszystko nie zagrażają dobru dziecka. Natomiast kiedy rodzice zabraniają dziadkom osobistej styczności z wnukami tylko dlatego, aby zrobić im na złość – jest to działanie niezgodne z dobrze pojętym interesem dziecka, a sąd w takiej sytuacji wyda odpowiednie postanowienie umożliwiające dziadkom kontakty z wnukami.

Kontakty z dzieckiem uregulowane są w Kodeksie rodzinnym i opiekuńczym w rozdziale II, oddziale III i wszystkie zawarte tam uregulowania tyczą się również kontaktów z dziadkami (art. 1136: „przepisy niniejszego oddziału stosuje się odpowiednio do kontaktów rodzeństwa, dziadków, powinowatych w linii prostej, a także innych osób, jeżeli sprawowały one przez dłuższy czas pieczę nad dzieckiem”). Zobacz też: Jak często dziadkowie mają prawo widywać wnuki?

W jaki sposób mogą przebiegać kontakty dziadków z wnuczkami po rozwodzie rodziców?

Zgodnie z Kodeksem rodzinnym i opiekuńczym kontakty mogą przykładowo polegać na:

• przebywaniu z dzieckiem (odwiedziny, spotkania, zabieranie dziecka poza miejsce jego stałego pobytu),
• bezpośrednim porozumiewaniu się z dzieckiem,
• utrzymywaniu korespondencji,
• korzystaniu z innych środków porozumiewania się na odległość (w tym ze środków komunikacji elektronicznej, a więc np. za pośrednictwem e-maila, komunikatorów internetowych, itp.).

Na mocy decyzji sądu możliwe jest też ograniczenie lub wyłączenie utrzymywania kontaktów z dzieckiem, jeśli wymaga tego dobro dziecka.

Zgodnie z art. 1132 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego „jeżeli wymaga tego dobro dziecka, sąd opiekuńczy ograniczy utrzymywanie kontaktów z dzieckiem. Sąd opiekuńczy może w szczególności:

1. zakazać spotykania się z dzieckiem,
2. zakazać zabierania dziecka poza miejsce jego stałego pobytu,
3. zezwolić na spotykanie się z dzieckiem tylko w obecności rodziców albo opiekuna, kuratora sądowego lub innej osoby wskazanej przez sąd,
4. ograniczyć kontakty do określonych sposobów porozumiewania się na odległość,
5. zakazać porozumiewania się na odległość”.

Uregulowanie kontaktów wnuków z dziadkami

Ponadto w kwestii kontaktów wnuków z dziadkami wypowiedział się Sąd Najwyższy w uchwale z dnia 14.06.1988 r. (sygn. akt III CZP 42/88). W tym orzeczeniu Sąd Najwyższy stwierdził jednoznacznie, iż „dziadkowie mogą żądać uregulowania osobistych kontaktów z wnukami, jeżeli leży to w interesie dzieci”.

Sąd Najwyższy wskazał, że „rodzice, jak to wyżej wywiedziono, mają obowiązek dbałości o rozwój dziecka w imię jego dobra. Powinni zatem dla pełnego rozwoju jego osobowości umożliwić dziecku kontaktowanie się z jego krewnymi (dziadkami) przy właściwej ich postawie i korzystnym wpływie na dziecko. Kontakty te, wynikające często z silnych więzów emocjonalnych, zwłaszcza dziadków z wnukami, wychowujących je od niemowlęcia, mogą wpływać na lepsze wychowanie i rozwój duchowy dziecka oraz sprzyjają kontynuowaniu więzów wielopokoleniowej rodziny. Takie zachowanie dziadków, okazywanie przywiązania i dbałości o wnuki nie tylko nie kłóci się z interesem dziecka, ale jest ono dla jego dobra”.

Wniosek o umożliwienie utrzymywania kontaktów z wnukiem

Reasumując, jeżeli nie można ugodowo porozumieć się z synową i chcieliby Państwo uregulować kontakty z wnuczką w taki sposób, aby były one stałe i systematyczne, powinni Państwo złożyć do sądu rodzinnego miejsca zamieszkania dziecka odpowiedni wniosek o umożliwienie utrzymywania kontaktów z wnuczką.

We wniosku tym należy określić, w jaki sposób chcieliby Państwo, aby te spotkania wyglądały, tj. powinno się wskazać częstotliwość spotkań i ich miejsce.

Wniosek należy też odpowiednio uzasadnić, czyli wskazać, że bardzo zależy Państwu na spotkaniach z wnuczką i że utrzymywanie regularnych kontaktów z dziadkami wpłynie korzystnie na rozwój dziecka i pogłębienie więzi rodzinnych.

We wniosku o umożliwienie kontaktów z wnuczką należy zawrzeć również wniosek o powołanie świadków. Powinno się ich wskazać z imienia, nazwiska oraz podać dokładne adresy do doręczeń. Należy również podać, na jaką okoliczność będą zeznawać (tj. wskazać fakty, jakie mają być ich zeznaniami udowodnione). Świadek musi stawić się w sądzie osobiście, pisemne zeznania świadka nie będą uwzględnione przez sąd.

W sprawie właściwy jest sąd rejonowy (art. 568 Kodeksu postępowania cywilnego), wydział rodzinny i nieletnich. O właściwości sądu decyduje miejsce zamieszkania osoby małoletniej, której postępowanie ma dotyczyć (art. 569 Kodeksu postępowania cywilnego), czyli miejsce zamieszkania wnuczki.

Wniosek o uregulowanie sposobu kontaktów podlega opłacie stałej w wysokości 40 zł (art. 23 pkt 1 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych, Dz. U. z 2005 r. Nr 167, poz. 1398).

Źródła:

1. Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego - Dz.U. 1964 nr 43 poz. 296
2. Ustawa z dnia 25 lutego 1964 r. - Kodeks rodzinny i opiekuńczy - Dz.U. 1964 nr 9 poz. 59
3. Uchwała Sądu Najwyższego z dnia 14.06.1988 r. (sygn. akt III CZP 42/88)