• Zaktualizowano: 2024-09-22 • Autor: Izabela Nowacka-Marzeion
Moja żona nie mieszka na co dzień ze mną w naszym mieszkaniu (mieszka u swojej matki). Założyła mi sprawę o alimenty. Oczywiście chcę płacić i będę płacił, ale problem polega na tym, że ona przez ponad dziesięć lat nie dokładała się do utrzymania mieszkania – nie płaciła i nie płaci rachunków (czynsz, media itp.), a korzysta i pomieszkuje z dziećmi. Zależy mi na tym, aby ponosiła przynajmniej mniejszą cześć kosztów opłat za mieszkanie. Proszę o pomoc w złożeniu pozwu do sądu.
Jeśli ma Pan żonę i macie wspólność ustawową, to Pana dochody są Państwa wspólnymi dochodami. Nie jest tak, że Pan płaci ze swojej kieszeni za utrzymanie domu, ale utrzymanie domu jest pokrywane z Pana wynagrodzenia, które stanowi majątek wspólny.
Pisze Pan, że żona mieszka u swojej matki, a potem, że mieszka w Państwa mieszkaniu, które Pan utrzymuje. Skoro Pan ponosi koszty utrzymania domu, to w odpowiedzi na pozew o przyczynianie się do pokrywania potrzeb rodziny, bo rozumiem, że o to wniosła żona – chyba że wniosła o alimenty na dzieci, to sytuacja wygląda inaczej – powinien Pan podnieść, że koszty powinny być pokrywane po połowie.
Jeśli żona wniosła pozew o alimenty na dzieci, to proszę założyć pozew o przyczynianie się do pokrywania potrzeb rodziny – poprzez płacenie przez nią części kosztów rachunków albo w całości, skoro tylko ona przebywa w mieszkaniu. Zgodnie z art. 27 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego (w skrócie K.r.io.) „Oboje małżonkowie obowiązani są, każdy według swych sił oraz swych możliwości zarobkowych i majątkowych, przyczyniać się do zaspokajania potrzeb rodziny, którą przez swój związek założyli”. Obowiązujące przepisy ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy nie regulują skutków prawnych faktycznej separacji małżonków bezdzietnych lub też małżonków, których dzieci utrzymują się samodzielne. W zasadzie więc z powyższego należy wyciągnąć wniosek, iż powstanie w czasie małżeństwa stanu separacji faktycznej pozostaje bez wpływu na istnienie i zakres obowiązku wzajemnej pomocy oraz zaspokajania potrzeb rodziny. Sytuacja ta nie jest jednak tak prosta i jednoznaczna. W kwestii wpływu separacji faktycznej na istnienie i zakres obowiązku przyczyniania się do zaspokajania potrzeb rodziny zarówno w doktrynie, jak i w orzecznictwie zdania są podzielone.
Według pierwszego z poglądów separacja faktyczna małżonków bezdzietnych lub posiadających dorosłe dzieci wpływa nie tylko na zakres, ale również na samo istnienie obowiązku wynikającego z art. 27 K.r.io., albowiem nie sposób jest wówczas mówić o istnieniu o „potrzebach rodziny” (tak np. SN w wyroku z dnia 26 maja 1999 r., sygn. akt III CKN 153/99).
Według drugiego poglądu separacja faktyczna takich małżonków nie wpływa na ogół na samo istnienie omawianego obowiązku i nie stanowi samodzielnej przesłanki do odmowy uwzględnienia powództwa. Jedynie w wypadkach szczególnych, np. gdy małżonek, który z własnej winy zerwał pożycie lub małżonek postępujący rażąco niewłaściwie domaga się zasądzenia świadczenia z art. 27 K.r.io., sąd może odmówić uwzględnienia roszczenia jako sprzecznego z zasadami współżycia społecznego. Tak np. SN w uchwale z dnia 7 sierpnia 1974 r., sygn. akt III CZP 46/74, wskazał, że okoliczność, iż małżonkowie pozostają w faktycznej separacji, nie stoi na przeszkodzie domaganiu się przez żonę pomocy od męża w postaci świadczeń alimentacyjnych na jej rzecz w granicach jej potrzeb oraz możliwości zarobkowych i majątkowych męża. Sąd Najwyższy w uchwale Pełnego Składu Izby Cywilnej i Administracyjnej z dnia 16 grudnia 1987 r., sygn. akt III CZP 91/86, stwierdził, że: „Małżonek może dochodzić zaspokajania potrzeb na zasadzie art. 27 K.r.io. zarówno wtedy, gdy rodzinę tworzą małżonkowie i dzieci będące na ich utrzymaniu, jak i wtedy, gdy w rodzinie dzieci takich nie ma”.
Odnosząc się z kolei do zakresu obowiązku alimentacyjnego, należy wskazać w pierwszej kolejności, iż artykuł 23 K.r.io., którego dopełnieniem jest art. 27 K.r.io., nakłada na małżonków obowiązek wzajemnej pomocy. Jest to szczególnie istotne w przypadku separacji faktycznej, gdyż nakłada na drugiego małżonka obowiązek materialnego wsparcia i pomocy. Zakres tej pomocy wyznaczają możliwości wypełnienia obowiązku małżonka, wynikające ze stanu zdrowia każdego z małżonków oraz możliwości zarobkowych i majątkowych każdego z nich.
Skoro nie mieszka Pan w domu, to proszę złożyć pozew o ustalenie rozdzielności majątkowej między Państwem, rozwiązać umowy o dostawy mediów, jeśli są zawarte na Pana, i pozwolić żonie samodzielnie opłacać rachunki.
"Odpowiedzialność za wspólne wydatki"
Pan Adam i Pani Ewa od kilku lat mieszkają osobno – Pani Ewa przeprowadziła się do swojej matki, ale sporadycznie odwiedza mieszkanie, które zajmowali razem z dziećmi. Pan Adam regularnie opłaca wszystkie rachunki związane z utrzymaniem mieszkania, w tym czynsz i media. Pani Ewa nie partycypuje w tych kosztach, mimo że korzysta z mieszkania podczas wizyt. Pan Adam postanowił złożyć pozew do sądu o przyczynianie się Pani Ewy do zaspokajania potrzeb rodziny, argumentując, że oboje powinni dzielić się kosztami związanymi z utrzymaniem wspólnego domu, nawet jeśli na co dzień w nim nie mieszka.
"Nierówny podział obowiązków finansowych"
Pani Magda i Pan Tomasz pozostają w faktycznej separacji, choć formalnie są wciąż małżeństwem. Pani Magda przeniosła się do wynajętego mieszkania, pozostawiając Pana Tomasza z dziećmi w ich wspólnym domu. Pan Tomasz samodzielnie pokrywa koszty utrzymania domu, w tym kredyt hipoteczny, czynsz oraz rachunki za media. Pani Magda założyła sprawę o alimenty, jednak Pan Tomasz złożył kontrpozew, domagając się, aby Pani Magda partycypowała w kosztach utrzymania domu, w którym wciąż mieszka ich wspólne dziecko. Argumentował, że zgodnie z przepisami, oboje małżonkowie powinni przyczyniać się do zaspokajania potrzeb rodziny, niezależnie od osobistych konfliktów.
"Separacja i wspólne zobowiązania"
Pan Jan i Pani Anna zdecydowali się na separację, pozostając formalnie w małżeństwie. Pani Anna zamieszkała u rodziców, podczas gdy Pan Jan pozostał w ich wspólnym mieszkaniu z dwójką dzieci. Mimo że Pani Anna nie mieszka w mieszkaniu, regularnie odwiedza dzieci i korzysta z mieszkania. Pan Jan ponosi wszystkie koszty związane z utrzymaniem mieszkania, co stanowi dla niego znaczne obciążenie finansowe. Pan Jan postanowił złożyć pozew do sądu, aby Pani Anna partycypowała w kosztach utrzymania mieszkania. Jego zdaniem, oboje małżonkowie są zobowiązani do wspólnego ponoszenia kosztów, zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa rodzinnego.
W artykule omówiono przypadki, w których małżonkowie, mimo separacji faktycznej, są zobowiązani do wspólnego ponoszenia kosztów utrzymania rodziny. Przykłady z życia pokazują, że zgodnie z Kodeksem rodzinnym i opiekuńczym, oboje małżonkowie powinni dzielić się kosztami, nawet jeśli jedno z nich nie mieszka na stałe w wspólnym mieszkaniu. Składanie pozwów o przyczynianie się do zaspokajania potrzeb rodziny jest uzasadnione, gdy jedna strona unika finansowej odpowiedzialności.
Oferujemy profesjonalne porady prawne online oraz pomoc w przygotowywaniu pism procesowych, aby skutecznie bronić Twoich praw i interesów. Skontaktuj się z nami, aby uzyskać wsparcie dostosowane do Twojej sytuacji prawnej. Aby skorzystać z naszych usług, opisz swój problem w formularzu pod artykułem.
1. Ustawa z dnia 25 lutego 1964 r. - Kodeks rodzinny i opiekuńczy - Dz.U. 1964 nr 9 poz. 59
2. Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 26 maja 1999 r., sygn. akt III CKN 153/99
3. Uchwała Sądu Najwyższego z dnia 7 sierpnia 1974 r., sygn. akt III CZP 46/74
Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.
Zapytaj prawnika - porady prawne online
O autorze: Izabela Nowacka-Marzeion
Magister prawa, absolwentka Wydziału Prawa Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie. Doświadczenie zdobyła w ogólnopolskiej sieci kancelarii prawniczych, po czym podjęła samodzielną praktykę. Specjalizuje się w prawie cywilnym, rodzinnym, pracy oraz ubezpieczeń społecznych. Posiada bogate doświadczenie w procedurach administracyjnych, prawem budowlanym oraz postępowaniach cywilnych. Prywatnie interesuje się sukcesją i planowaniem spadkowym oraz zabezpieczeniem firm.
Zapytaj prawnika
