• Zaktualizowano: 2024-04-29 • Autor: Tomasz Krupiński
Żona po ślubie dostała działkę od rodziców, ale jestem współwłaścicielem, bo tak zapisaliśmy u notariusza. Budujemy dom z moich pieniędzy, żona nie pracuje od ślubu, wychowuje dzieci (tak ona twierdzi). Jestem na półmetku budowy i zaczynamy się nie dogadywać, a nie chciałbym podczas rozwodu dzielić się tym, na co sam pracowałem. Czy może ona przepisać mi teraz działkę, aby wszystko było moje w przypadku rozwodu? Jak mogę się zabezpieczy? Dodam, że zona mówi, że nie chce po rozwodzie tego domu i że może przepisać wszystko na mnie. Czy tak można? Jak mogę się zabezpieczyć dom jeszcze w stanie surowym, bez kredytu, bez faktur?
Stan faktyczny sprawy nie jest dla mnie jasny. Proszę o wyjaśnienie, czy przepisana przez teściów działka weszła do Państwa wspólnego majątku, czy też zasiliła Państwa majątki osobiste – chodzi mi o zacytowanie zapisu z aktu notarialnego. Jeżeli chodzi o Pana zarobki, to stanowią one składnik majątku wspólnego.
Zgodnie z art. 31 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, w brzmieniu nadanym ustawą z dnia 17 czerwca 2004 roku, z chwilą zawarcia małżeństwa powstaje między małżonkami z mocy ustawy wspólność majątkowa (wspólność ustawowa) obejmująca przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez oboje małżonków lub przez jednego z nich (majątek wspólny). Przedmioty majątkowe nieobjęte wspólnością ustawową należą do majątku osobistego każdego z małżonków.
W świetle § 2 art. 31 „do majątku wspólnego należą w szczególności: pobrane wynagrodzenie za pracę i dochody z innej działalności zarobkowej każdego z małżonków, dochody z majątku wspólnego, jak również z majątku osobistego każdego z małżonków, środki zgromadzone na rachunku otwartego lub pracowniczego funduszu emerytalnego każdego z małżonków, kwoty składek zewidencjonowanych na subkoncie, o którym mowa w art. 40a ustawy z dnia 13 października 1998 roku o systemie ubezpieczeń społecznych”.
Natomiast, jak wynika z art. 33, do majątku osobistego każdego z małżonków należą przedmioty i prawa enumeratywnie w nim wymienione.
W doktrynie i orzecznictwie ugruntowany jest pogląd, zgodnie z którym art. 31 § 1 wprowadza domniemanie przynależności do majątku dorobkowego przedmiotów majątkowych nabytych w czasie trwania wspólności ustawowej małżonków przez jedno lub oboje z nich (tak między innymi Sąd Najwyższy w postanowieniu z dnia 18 stycznia 2008 roku, sygn. akt V CSK 355/07). W konsekwencji przynależność przedmiotów i praw nabytych w czasie trwania wspólności ustawowej do majątku osobistego obowiązany jest udowodnić zainteresowany tym małżonek (tak między innymi Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 11 września 1998 roku, sygn. akt I CKN 830/97).
Nakład na wybudowanie domu stanowi więc wydatek z majątku wspólnego, mimo że faktycznie pochodzi ze środków zarobionych przez Pana. Praca żony w domu, w związku z opieką nad dziećmi, jest równoważna zawodowej pracy męża.
Odnosząc się do kwestii przeniesienia udziału w nieruchomości, to taką możliwość uzależniam od zapisu aktu notarialnego. Jeśli działka weszła w skład majątku wspólnego, to nie ma możliwości rozporządzenia udziałem w majątku wspólnym. Do tego typu działań konieczne jest wcześniejsze zniesienie wspólności ustawowej.
Reasumując – w pierwszym rzędzie powinniście Państwo wprowadzić ustrój rozdzielności majątkowej małżeńskiej (także notarialnie), a następnie dokonać darowizny udziału w nieruchomości na Pana rzecz.
Budowa domu z własnych środków
Janek i Ania zdecydowali się na budowę domu na działce, którą Ania otrzymała w darowiźnie od swoich rodziców. Mimo że działka stała się własnością Ani, zapisano ją jako majątek wspólny w akcie notarialnym. Janek finansuje budowę domu ze swoich oszczędności i zarobków, podczas gdy Ania nie pracuje zawodowo, zajmując się domem i dziećmi. Gdy zaczęli się rozstawać, Janek zastanawiał się, jak może zabezpieczyć swoje inwestycje w budowę, zważywszy na to, że większość środków pochodziła bezpośrednio od niego.
Nieporozumienia w trakcie budowy
Karolina i Tomek rozpoczęli budowę wymarzonego domu krótko po ślubie. Wszystkie fundusze pochodziły z oszczędności Tomka oraz kredytu, który wziął na swoje nazwisko, jednak działka, na której budowali, była prezentem ślubnym dla Karoliny od jej rodziców. Z czasem różnice w oczekiwaniach co do projektu domu i zarządzania budżetem budowy zaczęły prowadzić do konfliktów. Gdy rozmowy o rozwodzie stały się poważne, Tomek zaczął obawiać się, że straci kontrolę nad inwestycją, na którą przeznaczył własne środki.
Zabezpieczenie majątku przed rozwodem
Ewa i Michał budowali dom na działce, którą Michał kupił jeszcze przed ślubem, ale wpisali ją jako majątek wspólny podczas zawierania małżeństwa. Ewa zaproponowała przepisanie domu na Michała, sugerując, że w przypadku rozwodu nie będzie zainteresowana wspólnym majątkiem. Michał, pragnąc zabezpieczyć swoje interesy, rozważał skonsultowanie się z prawnikiem, aby ocenić, czy taka transakcja będzie legalna i jaki będzie miała wpływ na podział majątku w przyszłości.
1. Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny - Dz.U. 1964 nr 16 poz. 93
2. Postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 18 stycznia 2008 roku, sygn. akt V CSK 355/07
3. Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 11 września 1998 roku, sygn. akt I CKN 830/97
Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.
Zapytaj prawnika - porady prawne online
O autorze: Tomasz Krupiński
Radca prawny z kilkunastoletnim doświadczeniem, magister prawa, absolwent Wydziału Prawa Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie. Specjalizuje się w prawie nieruchomości i prawie lokalowym (wykup mieszkań, najem, eksmisje, zasiedzenia itp.) oraz w prawie rodzinnym (rozwody, alimenty, podział majątku itp.). Doradza też wspólnotom mieszkaniowym i zarządcom nieruchomości (sam również ma uprawnienia zarządcy). Prowadzi własną kancelarię i reprezentuje naszych klientów w sądach.
Zapytaj prawnika
