Rozwód międzynarodowy, gdzie złożyć pozew, gdy małżonkowie mieszkają w różnych krajach?

• Zaktualizowano: 2025-04-18 • Autor: Katarzyna Bereda

Chcę wziąć rozwód. Mąż wyjechał do USA w 2001 roku, ja wyjechałam do niego w roku 2011 i teraz jestem w Polsce, chcę zostać na zawsze, a mąż nadal jest w USA. W USA oboje mamy obywatelstwo amerykańskie. Gdzie powinnam złożyć pozew o rozwód – w Polsce czy w USA?

Masz podobny problem? Kliknij tutaj i zadaj pytanie.

Rozwód międzynarodowy, gdzie złożyć pozew, gdy małżonkowie mieszkają w różnych krajach?

Rozwód w Polsce

Zgodnie z regulaminem naszego serwisu udzielamy porad jedynie w oparciu o przepisy prawa polskiego. Wobec powyższego podnoszę, iż pomimo tego, ze obecnie zamieszkują Państwo poza granicami kraju, jest możliwość zainicjowania sprawy w Polsce i tu przeprowadzenia postępowania rozwodowego. Oprócz tego nie ma konieczności Państwa osobistego stawiennictwa w Polsce – obecnie możliwe są połączenia i uczestniczenie w rozprawie on-line.

Zgodnie z treścią art. 56 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego jeżeli między małżonkami nastąpił zupełny i trwały rozkład pożycia, każdy z małżonków może żądać, ażeby sąd rozwiązał małżeństwo przez rozwód.

Przesłanką konieczną orzeczenia rozwodu (tzw. przesłanką pozytywną, dodatnią) jest zupełny i trwały rozkład pożycia małżonków. Zupełny rozkład pożycia polega na ustaniu wspólnego życia małżonków na wszelkich jego płaszczyznach. Najczęściej przejawia się zerwaniem małżeńskiej więzi duchowej (uczuciowej), fizycznej (intymnej) oraz gospodarczej. Rozkład pożycia jest trwały, gdy w świetle zasad doświadczenia życiowego oraz okoliczności konkretnej sprawy można przyjąć, że powrót małżonków do wspólnego życia nie nastąpi. Orzekanie o winie rozkładu pożycia reguluje art. 57. Sądem właściwym do orzekania w sprawach o rozwód jest sąd okręgowy.

Masz problem prawny? Kliknij tutaj i zapytaj prawnika ›

Wybór właściwego sądu

Zgodnie z treścią art. 41 Kodeksu postępowania cywilnego powództwo ze stosunku małżeństwa wytacza się wyłącznie przed sąd, w którego okręgu małżonkowie mieli ostatnie miejsce zamieszkania, jeżeli choć jedno z nich w okręgu tym jeszcze ma miejsce zamieszkania lub zwykłego pobytu. Z braku takiej podstawy wyłącznie właściwy jest sąd miejsca zamieszkania strony pozwanej, a jeżeli i tej podstawy nie ma – sąd miejsca zamieszkania powoda.

Jeżeli żadne z Państwa obecnie nie zamieszkuje w Polsce, Sąd Najwyższy wskaże sąd, który sąd w Polsce rozpozna Państwa sprawę – jednak jest to jak najbardziej możliwe do przeprowadzenia w Polsce.

Oznaczenie przez Sąd Najwyższy, w trybie art. 45, sądu właściwego do rozpoznania powództwa, jest uzasadnione dopiero w razie jednoznacznego ustalenia, że żadna ze stron nie ma miejsca zamieszkania na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej i nie jest możliwe ustalenie właściwości miejscowej sądu na podstawie art. 41 (post. SN z 27.2.2023 r., sygn. akt III CO 1254/22), w tym z uwzględnieniem przesłanki zwykłego pobytu (post. SN z 18.1.2023 r., sygn. akt III CO 1140/22).

Z informacji od klientów wiem, że procedura rozwodowa w Polsce jest znacznie szybsza i łatwiejsza niż poza granicami kraju. Jeżeli jest Pani zainteresowana, mogę pomóc przeprowadzić postępowanie rozwodowe w Polsce – wtedy proszę o kontakt.

Potrzebujesz pomocy prawnika? Kliknij tutaj i opisz swój problem ›

Przykłady

Małżonkowie mieszkający w różnych krajach

Pani Maria mieszka w Polsce, a jej mąż od kilku lat przebywa w Niemczech. Od dawna nie utrzymują kontaktu, nie prowadzą wspólnego gospodarstwa domowego ani nie utrzymują relacji intymnych. Pani Maria zdecydowała się złożyć pozew o rozwód w Polsce, ponieważ ostatnie wspólne miejsce zamieszkania małżonków znajdowało się w kraju.

 

Oboje małżonkowie za granicą

Pan Piotr i jego żona od 10 lat mieszkają w Wielkiej Brytanii, jednak ich małżeństwo od kilku lat faktycznie nie istnieje. Pan Piotr chce złożyć pozew o rozwód w Polsce, gdyż sądy w jego okręgu w kraju przeprowadzają sprawy rozwodowe szybciej, a procedura jest mniej kosztowna. Żaden z małżonków nie ma miejsca zamieszkania w Polsce, więc Sąd Najwyższy wskazał sąd właściwy do rozpoznania sprawy.

 

Rozwód z udziałem rozprawy online

Pani Katarzyna mieszka w USA, a jej mąż w Kanadzie. Od lat nie prowadzą wspólnego życia. Pani Katarzyna złożyła wniosek o rozwód w Polsce, ponieważ sądownictwo w jej rodzinnej miejscowości jest bardziej przystępne. Dzięki możliwości uczestniczenia w rozprawie on-line nie musiała wracać do Polski, aby wziąć udział w postępowaniu rozwodowym.

Podsumowanie

Rozwód w Polsce jest możliwy nawet wtedy, gdy małżonkowie mieszkają za granicą. Warunkiem jest wykazanie trwałego i zupełnego rozkładu pożycia małżeńskiego. Sprawę można przeprowadzić w sądzie właściwym według ostatniego miejsca zamieszkania małżonków w Polsce lub, w przypadku braku takiej możliwości, Sąd Najwyższy wskaże odpowiedni sąd. Dzięki nowoczesnym rozwiązaniom, takim jak rozprawy on-line, udział osobisty w Polsce nie jest konieczny.

Oferta porad prawnych

Oferujemy kompleksowe wsparcie prawne w przeprowadzeniu rozwodu w Polsce, nawet jeśli oboje małżonkowie mieszkają za granicą. Pomożemy w przygotowaniu pozwu, ustaleniu właściwego sądu oraz zapewnimy reprezentację podczas rozprawy, również w formie on-line.

Źródła:

1. Ustawa z dnia 25 lutego 1964 r. - Kodeks rodzinny i opiekuńczy - Dz.U. 1964 nr 9 poz. 59

2. Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego - Dz.U. 1964 nr 43 poz. 296

Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej  ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.

Zapytaj prawnika - porady prawne online

Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje!
Wycenę wyślemy do 1 godziny

Katarzyna Bereda

O autorze: Katarzyna Bereda

Adwokat, absolwentka Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Szczecińskiego – pracę magisterską napisała z prawa pracy. Podczas studiów odbyła liczne praktyki, zarówno w sądach, jak i w kancelariach adwokackich. Aplikację adwokacką rozpoczęła w 2015 roku. W marcu 2018 roku przystąpiła do egzaminu zawodowego, uzyskując jeden z najlepszych wyników w izbie zielonogórskiej i w konsekwencji kończąc aplikację adwokacką z wyróżnieniem. Specjalizuje się w prawie rodzinnym, cywilnym, zobowiązaniach, prawie spadkowym, prawie gospodarczym i spółkach prawa handlowego.



Porad przez Internet udzielają
prawnicy z dużym doświadczeniem

Zapytaj prawnika

Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje!
Wycenę wyślemy do 1 godziny
Zadaj pytanie »

porady prawne eporady24.pl

spadek.info

prawo-budowlane.info

odpowiedziprawne.pl

prawo-pracy.pl

prawo-mieszkaniowe.info

prawozus.pl