Rozwód bez orzekania o winie a alimenty przy dużej różnicy dochodów

Wyrok rozwodowy i jego orzeczenia

Proszę się nie martwić. Co do zasady sąd bez wniosku nie orzeknie alimentów na rzecz małżonka. Dodatkowo, tak jak sam Pan pisze, żona jest osobą wykształconą, a jej niskie zarobki wynikały z jej decyzji, a nie możliwości, co również jest bardzo istotne w kwestii zasądzania alimentów.

Wyrok rozwodowy składa się z orzeczeń obligatoryjnych – czyli takich, które sąd musi zawrzeć w wyroku, oraz z orzeczeń, które są fakultatywne – czyli zależne od wniosków stron postępowania, o czym stanowi Kodeks rodzinny i opiekuńczy w art. 58:

„§ 1. W wyroku orzekającym rozwód sąd rozstrzyga o władzy rodzicielskiej nad wspólnym małoletnim dzieckiem obojga małżonków i kontaktach rodziców z dzieckiem oraz orzeka, w jakiej wysokości każdy z małżonków jest obowiązany do ponoszenia kosztów utrzymania i wychowania dziecka. Sąd uwzględnia pisemne porozumienie małżonków o sposobie wykonywania władzy rodzicielskiej i utrzymywaniu kontaktów z dzieckiem po rozwodzie, jeżeli jest ono zgodne z dobrem dziecka. Rodzeństwo powinno wychowywać się wspólnie, chyba że dobro dziecka wymaga innego rozstrzygnięcia.

§ 1a. W braku porozumienia, o którym mowa w § 1, sąd, uwzględniając prawo dziecka do wychowania przez oboje rodziców, rozstrzyga o sposobie wspólnego wykonywania władzy rodzicielskiej i utrzymywaniu kontaktów z dzieckiem po rozwodzie. Sąd może powierzyć wykonywanie władzy rodzicielskiej jednemu z rodziców, ograniczając władzę rodzicielską drugiego do określonych obowiązków i uprawnień w stosunku do osoby dziecka, jeżeli dobro dziecka za tym przemawia.

§ 1b. Na zgodny wniosek stron sąd nie orzeka o utrzymywaniu kontaktów z dzieckiem.

§ 2. Jeżeli małżonkowie zajmują wspólne mieszkanie, sąd w wyroku rozwodowym orzeka także o sposobie korzystania z tego mieszkania przez czas wspólnego w nim zamieszkiwania rozwiedzionych małżonków. W wypadkach wyjątkowych, gdy jeden z małżonków swym rażąco nagannym postępowaniem uniemożliwia wspólne zamieszkiwanie, sąd może nakazać jego eksmisję na żądanie drugiego małżonka. Na zgodny wniosek stron sąd może w wyroku orzekającym rozwód orzec również o podziale wspólnego mieszkania albo o przyznaniu mieszkania jednemu z małżonków, jeżeli drugi małżonek wyraża zgodę na jego opuszczenie bez dostarczenia lokalu zamiennego i pomieszczenia zastępczego, o ile podział bądź jego przyznanie jednemu z małżonków są możliwe.

§ 3. Na wniosek jednego z małżonków sąd może w wyroku orzekającym rozwód dokonać podziału majątku wspólnego, jeżeli przeprowadzenie tego podziału nie spowoduje nadmiernej zwłoki w postępowaniu.

§ 4. Orzekając o wspólnym mieszkaniu małżonków sąd uwzględnia przede wszystkim potrzeby dzieci i małżonka, któremu powierza wykonywanie władzy rodzicielskiej”.

Wina małżonka a ubieganie się o alimenty

Jeśli chodzi o obowiązek alimentacyjny, to, jak sam Pan może przeczytać w art. 60, małżonek może żądać od drugiego alimentów. Proszę też pamiętać, że sytuacja co do możliwości żądania alimentów oraz długości trwania obowiązku alimentacyjnego jest zależna od ustalenia winy/braku winy małżonków w rozpadzie pożycia małżeńskiego. Orzekając rozwód, sąd orzeka m.in. o tym, czy i który z małżonków ponosi winę rozkładu pożycia. Na zgodne żądanie małżonków sąd zaniecha jednak orzekania o winie. Skutki takiego rozwiązania są takie, jakby żaden z małżonków winy nie ponosił. Wina rozkładu pożycia ma istotne znaczenie dla późniejszego obowiązku uiszczania alimentów.

Otóż małżonek, który nie został uznany za wyłącznie winnego rozkładu pożycia, może żądać alimentów, jeżeli znajduje się w niedostatku. W takim przypadku zakres świadczeń powinien odpowiadać usprawiedliwionym potrzebom małżonka uprawnionego oraz możliwościom zarobkowym i majątkowym zobowiązanego. „Niedostatek stanowiący podstawę zasądzenia alimentów na rzecz rozwiedzionego małżonka (art. 60 § 1) ma charakter względny, stąd małżonek domagający się alimentów winien w pełni wykorzystać wszystkie możliwości w celu uzyskania dochodów niezbędnych do zaspokojenia usprawiedliwionych własnych potrzeb” – uznał Sąd Apelacyjny w Poznaniu w wyroku z dnia 10 lutego 2004 r. (sygn. akt I ACa 1422/2003 ). W sytuacji, gdy jeden z małżonków został uznany za wyłącznie winnego rozkładu pożycia, to małżonek niewinny może żądać od niego alimentów, jeżeli rozwód pociąga za sobą istotne pogorszenie jego sytuacji. Nie jest tu wymagane istnienie niedostatku. Jeżeli obowiązek płacenia alimentów spoczywa na małżonku, który nie został uznany za winnego rozkładu pożycia, to co do zasady wygasa on z upływem pięciu lat od orzeczenia rozwodu. Zgodnie z art. 60:

„§ 1. Małżonek rozwiedziony, który nie został uznany za wyłącznie winnego rozkładu pożycia i który znajduje się w niedostatku, może żądać od drugiego małżonka rozwiedzionego dostarczania środków utrzymania w zakresie odpowiadającym usprawiedliwionym potrzebom uprawnionego oraz możliwościom zarobkowym i majątkowym zobowiązanego.

§ 2. Jeżeli jeden z małżonków został uznany za wyłącznie winnego rozkładu pożycia, a rozwód pociąga za sobą istotne pogorszenie sytuacji materialnej małżonka niewinnego, sąd na żądanie małżonka niewinnego może orzec, że małżonek wyłącznie winny obowiązany jest przyczyniać się w odpowiednim zakresie do zaspokajania usprawiedliwionych potrzeb małżonka niewinnego, chociażby ten nie znajdował się w niedostatku.

§ 3. Obowiązek dostarczania środków utrzymania małżonkowi rozwiedzionemu wygasa w razie zawarcia przez tego małżonka nowego małżeństwa. Jednakże gdy zobowiązanym jest małżonek rozwiedziony, który nie został uznany za winnego rozkładu pożycia, obowiązek ten wygasa także z upływem pięciu lat od orzeczenia rozwodu, chyba że ze względu na wyjątkowe okoliczności sąd, na żądanie uprawnionego, przedłuży wymieniony termin pięcioletni”.