• Zaktualizowano: 2024-09-10 • Autor: Tomasz Krupiński
Mam 62 lata i jestem mężatką, z mężem mamy wspólność majątkową. Posiadamy wspólne, duże mieszkanie, garaż, samochód. Mąż prowadzi małą firmę oraz posiada udziały w spółce z. o.o. Trzy miesiące temu mąż oznajmił, że chce żyć po swojemu i się wyprowadza, nie zamierza się rozwodzić ani wnosić od sądu o separację – przynajmniej na razie. Ja zostałam w naszym mieszkaniu i nie wyprowadzę się, dopóki nie będę miała zagwarantowanego mniejszego mieszkania. Mąż naciska na szybką sprzedaż naszego mieszkania. Jego propozycja jest taka, że on zdobędzie pieniądze na mieszkanie dla mnie, kupimy mniejsze mieszkanie, ja się wyprowadzę i wtedy sprzedamy nasze. Z czego on weźmie połowę pieniędzy i ze swojej połowy ja oddam mu dług, jaki on zaciągnie na mieszkanie dla mnie. Ja zostanę bez pieniędzy, ale chcę mieć dla siebie dach nad głową. Czy zakupione w ten sposób mieszkanie dla mnie będzie rzeczywiście wyłącznie moje, czy będzie wspólne, bo jesteśmy małżeństwem? Jak tę sprawę rozwiązać?
W realiach przedmiotowej sprawy mamy kilka rozwiązań. W pierwszym rzędzie proponuję rozwiązanie najprostsze, czyli zakup nieruchomości jeszcze w trakcie wspólności ustawowej oraz notarialne zniesienie wspólności ustawowej i dokonanie częściowego podziału majątku po zakupie nieruchomości z wyłączeniem podziału mieszkania. Umowa może zawierać dowolną treść, jednak nie może być sprzeczna z prawem, dobrymi obyczajami lub prowadzić do ominięcia przepisów.
Możliwość zawarcia umowy o podział majątku wspólnego wynika z art. 1037 § 1 Kodeksu cywilnego (K.c.) w zw. z art. 46 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego (K.r.o.).
Umowa taka musi określić cel, jakim jest dokonanie podziału majątku objętego uprzednio wspólnością majątkową małżeńską. Dla osiągnięcia tego celu konieczne jest ustalenie składu oraz wartości majątku wspólnego, a także sposobu wyjścia majątku ze wspólności. Przedmiotem takiego działu mogą być wyłącznie aktywa, nie obejmuje on długów.
Sposób podziału jest decyzją stron. Określają one, komu przypadają poszczególne przedmioty, wielkość oraz terminy spłat czy dopłat. Umowa powinna uwzględniać rozliczenie nakładów i wydatków poczynionych w czasie trwania wspólności z majątku wspólnego na majątek osobisty oraz długów jednego z małżonków spłaconych z majątku wspólnego, roszczeń z tytułu posiadania poszczególnych składników majątku wspólnego, pobranych pożytków i innych przychodów, a także nakładów i wydatków oraz spłaconych długów w okresie od ustania wspólności do podziału majątku wspólnego.
Podkreślenia wymaga, iż strony umowy nie mogą zaliczyć do majątku wspólnego i objąć podziałem przedmiotów, które zgodnie z przepisem art. 33 K.r.io. należą do majątku osobistego.
Ponadto swoboda stron w ustaleniu treści umowy ograniczona zostaje w wyniku wprowadzonej w przepisie art. 43 § 1 K.r.o. zasady, zgodnie z którą „oboje małżonkowie mają równe udziały w majątku wspólnym”. Jeżeli strony zamierzają ustalić nierówne udziały, powinny skorzystać z sądowego podziału majątku lub ustanowić rozdzielność majątkową. Ponadto nie jest wykluczona możliwość dokonania darowizny przedmiotu ponad ustalony udział.
W przypadku, gdy umowa nie zawiera unormowania rozliczenia nakładów i wydatków, może powstać następująca okoliczność:
Pamiętać jednak należy, że zawarcie umowy o podział całego majątku wspólnego bez zastrzeżenia dotyczącego rozliczenia nakładów i wydatków wyłącza możliwość późniejszego dochodzenia wskazanych roszczeń.
Umowa o podział majątku wspólnego podlega ogólnym przepisom o formie czynności prawnych. Może zostać zawarta w formie ustnej, pisemnej czy też w formie aktu notarialnego.
W tym miejscu musimy się zatrzymać i dokonać podsumowania powyższych rozważań:
Drugie rozwiązanie: zniesienie wspólności ustawowej i nabycie mieszkania przez męża. Mieszkanie stanowić będzie składnik majątku osobistego, a co za tym idzie – może stanowić osobny przedmiot obrotu. Stąd też mąż może dokonać na Pani rzecz darowizny, a wobec faktu, iż dalej będą Państwo małżeństwem, ta czynność będzie zwolniona z podatku.
Ania i Piotr są małżeństwem od 25 lat. Piotr prowadził własną firmę, podczas gdy Ania zajmowała się domem. Gdy ich relacja zaczęła się pogarszać, Piotr postanowił się wyprowadzić, ale nie chciał rozwodu ani separacji. W tej sytuacji oboje zdecydowali się na spisanie umowy o podział majątku. Ania otrzymała mieszkanie, w którym oboje wcześniej mieszkali, a Piotr zajął się spłatą kredytu za samochód i inne zobowiązania firmowe. Umowa pozwoliła im na uporządkowanie spraw majątkowych bez formalnego rozwodu.
Marta i Tomek zdecydowali się na rozstanie po 20 latach, jednak oboje uznali, że rozwód nie jest w tej chwili konieczny. Wspólnie ustalili, że mieszkanie, które kupili razem, zostanie przyznane Marcie. Tomek, który wyprowadził się do wynajętego mieszkania, zrezygnował z żądania spłat. Zawarli umowę notarialną o podziale majątku, dzięki czemu każde z nich mogło rozpocząć nowe życie bez sporów majątkowych.
Ewa i Krzysztof mają wspólne mieszkanie i samochód, ale po latach życia w niezgodzie postanowili żyć osobno. Krzysztof nadal mieszkał w ich domu, a Ewa przeprowadziła się do mieszkania, które kupili razem na wynajem. Zamiast rozwodu, podpisali umowę, w której ustalili, że Krzysztof będzie odpowiedzialny za dom, a Ewa będzie właścicielką mieszkania. W ten sposób uniknęli konieczności dzielenia majątku na drodze sądowej.
Podział majątku małżonków bez rozwodu pozwala na uporządkowanie kwestii finansowych i majątkowych w sytuacji rozstania, gdy nie dochodzi do formalnego zakończenia małżeństwa. Dzięki umowie o podział majątku, małżonkowie mogą rozdzielić swoje aktywa, takie jak mieszkanie czy samochód, i uniknąć potencjalnych konfliktów, pozostając w legalnym związku. Jest to elastyczne rozwiązanie, które może ułatwić dalsze życie obu stronom, bez konieczności wnoszenia sprawy do sądu.
Oferujemy kompleksowe porady prawne online oraz przygotowanie niezbędnych pism, które pomogą Ci uporządkować sprawy majątkowe, takie jak podział majątku w trakcie małżeństwa bez konieczności rozwodu. Skontaktuj się z nami, aby uzyskać profesjonalne wsparcie dostosowane do Twojej sytuacji. Aby skorzystać z naszych usług, opisz swój problem w formularzu pod artykułem.
1. Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny - Dz.U. 1964 nr 16 poz. 93
2. Ustawa z dnia 25 lutego 1964 r. - Kodeks rodzinny i opiekuńczy - Dz.U. 1964 nr 9 poz. 59
Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.
Zapytaj prawnika - porady prawne online
O autorze: Tomasz Krupiński
Radca prawny z kilkunastoletnim doświadczeniem, magister prawa, absolwent Wydziału Prawa Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie. Specjalizuje się w prawie nieruchomości i prawie lokalowym (wykup mieszkań, najem, eksmisje, zasiedzenia itp.) oraz w prawie rodzinnym (rozwody, alimenty, podział majątku itp.). Doradza też wspólnotom mieszkaniowym i zarządcom nieruchomości (sam również ma uprawnienia zarządcy). Prowadzi własną kancelarię i reprezentuje naszych klientów w sądach.
Zapytaj prawnika
