• Zaktualizowano: 2024-10-12 • Autor: Joanna Korzeniewska
W trakcie małżeństwa wybudowaliśmy dom parterowy z poddaszem. Wykończyliśmy tylko parter. W 2009 r. rozwiedliśmy się bez podziału majątku i dalej mieszkaliśmy w tym domu. Po 4 latach zeszliśmy się i żyliśmy w konkubinacie, potem urodził się syn. W 2015 r. wykończyliśmy poddasze. W 2022 r. były mąż znalazł nową partnerkę. Jak mogę wnioskować o podział majątku? Czy wycenę domu mam brać z 2009 r.? Czy z wartości aktualnej? Czy powinno to być inaczej liczone, skoro jesteśmy kilka lat po rozwodzie? Czy stosuje się tu zapis Kodeksu cywilnego art. 118 o przedawnieniu nakładów?
Wiem, że sprawy rodzinne, zwłaszcza w połączeniu z majątkowymi, są czymś bardzo trudnym, często skomplikowanym. Postępowanie o podział majątku wspólnego niestety potrafi być czasem dłuższe i trudniejsze niż postępowanie rozwodowe.
Z chwilą ustania małżeństwa ustaje również wspólnota majątkowa. Majątek i zarobki uzyskane po rozwodzie wchodzą jedynie do majątku osobistego. Co jednak z majątkiem nabytym w trakcie małżeństwa? Wspólnota, tak zwana łączna bezudziałowa, zamienia się we wspólnotę w częściach ułamkowych i może zostać podzielona. Nie ma obowiązku przeprowadzenia postępowania o podział majątku wspólnego, ale często małżonkowie chcą to uregulować. Tutaj do końca nie wiem, w jaki sposób chcieliby Państwo dokonać tego podziału majątku wspólnego, czy miałby to być dział zgodny, czy nie, ale jak rozumiem, chyba obecne relacje raczej na to nie wskazują (mogę się oczywiście mylić).
Istnieją następujące możliwości dokonania podziału majątku wspólnego:
Nie wiem, jak Państwo to sobie przemyśleli i zaplanowali, w jaki sposób ma zostać dokonany poddział majątku, czy ma to zostać przyznane jednemu z Państwa z obowiązkiem spłaty drugiego, gdyż wówczas szczególnie istotne jest dokonanie odpowiedniej wyceny i tym samym ustalenie kwoty do spłaty.
Jeśli chodzi o Pani pytanie, to sytuacja wygląda następująco. Z nastąpieniem rozwodu ustała wspólnota majątkowa małżeńska i rzeczywiście powinno się dokonywać oceny nieruchomości zgodnie ze stanem z chwili ustania wspólnoty majątkowej, aczkolwiek według cen dzisiejszych. Współwłasność natomiast ustała z mocy prawa z dniem orzeczenia rozwodu.
Wcześniej była to tak zwana wspólnota łączna bezudziałowa, a teraz jest to wspólnota w częściach ułamkowych. W trakcie małżeństwa wszelkie inwestycje były czynione z majątku wspólnego, tj. Państwa dochodów, tworząc majątek wspólny w postaci nieruchomości. Po rozwodzie ta wspólnota dobiegła końca i wszelkie inwestycje to były nakłady z majątku osobistego. I właśnie te inwestycje dokonywane od czasu rozwodu niestety ulegają przedawnieniu na zasadach określonych w art. 118 Kodeksu cywilnego, czyli stosuje się ten ogólny termin przedawnienia wynoszący obecnie 6 lat. Potwierdza to orzecznictwo Sądu Najwyższego, np. wyrok w sprawie o sygnaturze III CSK 331/09.
Wiadomo, że najlepszym rozwiązaniem jest polubowne załatwienie sprawy i wspólne ustalenie warunków ewentualnej spłaty, można to załatwić u notariusza. Jeśli nie ma takiej możliwości, można rozważyć sprzedaż i podział środków, bo w tej sytuacji wydaje się to najuczciwsze rozwiązanie (chyba że tylko jedna strona ich dokonywała po rozwodzie). Przyznanie nieruchomości jednemu z Państwa z obowiązkiem spłaty byłego małżonka na pewno będzie trudne i skomplikowane.
Małżonkowie rozwiedli się w 2010 roku, ale nie podzielili majątku wspólnego, który obejmował dom i dwa samochody. Oboje mieszkali w domu do 2017 roku, kiedy to jeden z małżonków wyprowadził się. W 2023 roku jeden z byłych małżonków wniósł wniosek o podział majątku, domagając się również rozliczenia inwestycji w dom, które miały miejsce po rozwodzie. Sąd orzekł, że wycena domu powinna obejmować wartość nieruchomości w chwili orzekania o podziale, a nie w dniu rozwodu, oraz że inwestycje te powinny zostać rozliczone według zasad Kodeksu cywilnego.
Anna i Marek rozwiedli się w 2015 roku, a majątek, w tym mieszkanie, pozostał niepodzielony. Oboje zgodzili się, że Marek będzie dalej mieszkał w tym mieszkaniu, a Anna przeprowadziła się do innego miasta. W 2021 roku Anna postanowiła wnieść sprawę o podział majątku, żądając połowy wartości mieszkania. Marek argumentował, że Anna od dawna nie korzystała z nieruchomości, a on sam dokonał dużych remontów. Sąd uwzględnił nakłady Marka, ale podział został dokonany według wartości rynkowej z 2021 roku.
Po rozwodzie w 2012 roku, Marta i Krzysztof nie podzielili majątku wspólnego, w tym działki rekreacyjnej i samochodu. W 2020 roku Marta złożyła wniosek o podział majątku, ale okazało się, że Krzysztof sprzedał samochód w 2015 roku bez jej zgody. Marta zażądała zwrotu połowy wartości samochodu z chwili sprzedaży. Sąd orzekł, że Krzysztof musi zwrócić Marcie jej część, ale nie według wartości obecnej, tylko według tej z 2015 roku, co podlegało przedawnieniu.
Podział majątku po kilku latach od rozwodu może być skomplikowany, zwłaszcza jeśli w międzyczasie dokonano istotnych nakładów na nieruchomości lub inne składniki majątku. Kluczowe jest uwzględnienie aktualnej wartości majątku oraz rozliczenie inwestycji dokonanych po ustaniu wspólności majątkowej, z uwzględnieniem zasad przedawnienia. Polubowne ustalenia między stronami mogą znacznie ułatwić cały proces.
Oferujemy profesjonalne porady prawne online oraz pomoc w przygotowaniu pism procesowych i umów, dostosowanych do indywidualnych potrzeb. Skontaktuj się z nami, aby szybko i wygodnie uzyskać wsparcie prawne bez wychodzenia z domu. Aby skorzystać z naszych usług, opisz swój problem w formularzu pod artykułem.
Źródła:
1. Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny - Dz.U. 1964 nr 16 poz. 93
2. Wyrok Sądu Najwyższego w sprawie o sygnaturze III CSK 331/09
Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.
Zapytaj prawnika - porady prawne online
O autorze: Joanna Korzeniewska
Radca prawny, absolwentka prawa oraz europeistyki na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu. Zdobywała doświadczenie w wielu firmach, zajmując się m.in. prawem budowlanym, prawem zamówień publicznych, regułami kontraktowymi FIDIC i prawem cywilnym. Obecnie prowadzi własną kancelarię radcowską, specjalizuje się w prawie cywilnym, rodzinnym oraz prawie zamówień publicznych.
Zapytaj prawnika
