Podział majątku i rozliczenie nakładów po długim małżeństwie

Zasiedzenie nieruchomości

Jeżeli rozwód odbył się w 2000 r., to wtedy nastąpił także rozpad wspólności małżeńskiej, a więc każdy z Państwa od tego momentu posiada udziały w nieruchomości, które można zasiedzieć. W Pana przypadku należy liczyć się jednak z okresem 30 lat od momentu prawomocności rozwodu, a więc rozpadu wspólności małżeńskiej. Do zasiedzenia mogłoby więc dojść w 2030 r.

Zgodnie z treścią art. 172 § 1 Kodeksu cywilnego „Posiadacz nieruchomości niebędący jej właścicielem nabywa własność, jeżeli posiada nieruchomość nieprzerwanie od lat dwudziestu jako posiadacz samoistny, chyba że uzyskał posiadanie w złej wierze (zasiedzenie)”.

Z uwagi na powyższe należy omówić po kolei każdą z przesłanek zasiedzenia, a więc posiadanie samoistne nieruchomości i okres 30 lat – w Pana przypadku należy mówić o złej wierze, ponieważ ma Pan świadomość, iż cała nieruchomość nie należy do Pana. Wobec tego, jeżeli postępowanie o podział majątku jest w toku, nie ma raczej szans na przedłużenie takiego postępowania.

Rozliczenie nakładów z majątku wspólnego

W niniejszym postępowaniu o podział może Pan jak najbardziej ubiegać się o orzeczenie nierównych udziałów i rozliczenie Pana nakładów w majątku wspólnym. Reguła ta, podyktowana zasadą równouprawnienia małżonków, może zostać jednak zmodyfikowana w uzasadnionych przypadkach.

Z art. 43 § 2 K.r.io. wynika, że ustalenie nierównych udziałów w majątku wspólnym po ustaniu wspólności może nastąpić wtedy, gdy: 1) zaistnieją po temu ważne powody, 2) małżonkowie w nierównym stopniu przyczynili się do powstania majątku wspólnego.

Ustawodawca konsekwentnie, tak jak w przypadku obowiązku przyczyniania się do zaspokajania potrzeb rodziny unormowanego w art. 27 K.r.io., uznaje pracę przy wychowywaniu dzieci i we wspólnym gospodarstwie domowym za zadośćuczynienie obowiązkom małżeńskim, nakazując uwzględnienie tej pracy przy określaniu ewentualnych nierównych udziałów w majątku wspólnym. Sąd ustala wartość majątku podlegającego podziałowi według stanu na dzień ustania wspólności majątkowej i według cen obowiązujących w chwili zamknięcia rozprawy (postanowienie SN z 11.03.2010 r., sygn. akt IV CSK 429/09).

W sprawie o podział majątku wspólnego po ustaniu wspólności majątkowej między małżonkami sąd ustala wartość nakładów poczynionych z majątku wspólnego na majątek osobisty jednego z małżonków bez względu na inicjatywę dowodową uczestników postępowania (uchwała SN z 21.02.2008 r., sygn. akt III CZP 148/07).

Dlatego też może Pan w trakcie postępowania o podział majątku złożyć roszczenie o zwrot poczynionych nakładów z majątku osobistego na majątek wspólny, jakim jest mieszkanie, w postaci wydatków związanych z remontami i utrzymaniem mieszkania. Na poparcie tego dobrze jest jednak przedłożyć materiał dowodowy i zeznania świadków, które potwierdzą te okoliczności.

Źródła:

1. Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny - Dz.U. 1964 nr 16 poz. 93
2. Ustawa z dnia 25 lutego 1964 r. - Kodeks rodzinny i opiekuńczy - Dz.U. 1964 nr 9 poz. 59
3. Postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 11 marca 2010 r., sygn. akt IV CSK 429/09
4. Uchwała Sądu Najwyższego z dnia 21 luty 2008 r., sygn. akt III CZP 148/07