• Zaktualizowano: 2024-09-29 • Autor: Katarzyna Bereda
W 1991 r. moja była żona wyjechała za granicę, zostawiając mnie z dziesięcioletnią córką i siedemnastoletnim synem. Od tamtej pory przebywa poza Polską. W 2000 r. wzięliśmy rozwód. Cały czas od jej wyjazdu ponoszę koszty związane z utrzymaniem mieszkania, remontami itd. Teraz ona wystąpiła o podział majątku. Czy w aktualnej sytuacji mogę liczyć na zwrot nakładów i przyznanie mi wyłącznego prawa do mieszkania? Mam 73 lat i zależy mi na pozostaniu w mieszkaniu, które kupiłem z własnych środków. Od czego zacząć załatwianie tej sprawy?
Jeżeli rozwód odbył się w 2000 r., to wtedy nastąpił także rozpad wspólności małżeńskiej, a więc każdy z Państwa od tego momentu posiada udziały w nieruchomości, które można zasiedzieć. W Pana przypadku należy liczyć się jednak z okresem 30 lat od momentu prawomocności rozwodu, a więc rozpadu wspólności małżeńskiej. Do zasiedzenia mogłoby więc dojść w 2030 r.
Zgodnie z treścią art. 172 § 1 Kodeksu cywilnego „Posiadacz nieruchomości niebędący jej właścicielem nabywa własność, jeżeli posiada nieruchomość nieprzerwanie od lat dwudziestu jako posiadacz samoistny, chyba że uzyskał posiadanie w złej wierze (zasiedzenie)”.
Z uwagi na powyższe należy omówić po kolei każdą z przesłanek zasiedzenia, a więc posiadanie samoistne nieruchomości i okres 30 lat – w Pana przypadku należy mówić o złej wierze, ponieważ ma Pan świadomość, iż cała nieruchomość nie należy do Pana. Wobec tego, jeżeli postępowanie o podział majątku jest w toku, nie ma raczej szans na przedłużenie takiego postępowania.
W niniejszym postępowaniu o podział może Pan jak najbardziej ubiegać się o orzeczenie nierównych udziałów i rozliczenie Pana nakładów w majątku wspólnym. Reguła ta, podyktowana zasadą równouprawnienia małżonków, może zostać jednak zmodyfikowana w uzasadnionych przypadkach.
Z art. 43 § 2 K.r.io. wynika, że ustalenie nierównych udziałów w majątku wspólnym po ustaniu wspólności może nastąpić wtedy, gdy: 1) zaistnieją po temu ważne powody, 2) małżonkowie w nierównym stopniu przyczynili się do powstania majątku wspólnego.
Ustawodawca konsekwentnie, tak jak w przypadku obowiązku przyczyniania się do zaspokajania potrzeb rodziny unormowanego w art. 27 K.r.io., uznaje pracę przy wychowywaniu dzieci i we wspólnym gospodarstwie domowym za zadośćuczynienie obowiązkom małżeńskim, nakazując uwzględnienie tej pracy przy określaniu ewentualnych nierównych udziałów w majątku wspólnym. Sąd ustala wartość majątku podlegającego podziałowi według stanu na dzień ustania wspólności majątkowej i według cen obowiązujących w chwili zamknięcia rozprawy (postanowienie SN z 11.03.2010 r., sygn. akt IV CSK 429/09).
W sprawie o podział majątku wspólnego po ustaniu wspólności majątkowej między małżonkami sąd ustala wartość nakładów poczynionych z majątku wspólnego na majątek osobisty jednego z małżonków bez względu na inicjatywę dowodową uczestników postępowania (uchwała SN z 21.02.2008 r., sygn. akt III CZP 148/07).
Dlatego też może Pan w trakcie postępowania o podział majątku złożyć roszczenie o zwrot poczynionych nakładów z majątku osobistego na majątek wspólny, jakim jest mieszkanie, w postaci wydatków związanych z remontami i utrzymaniem mieszkania. Na poparcie tego dobrze jest jednak przedłożyć materiał dowodowy i zeznania świadków, które potwierdzą te okoliczności.
Remont i modernizacja domu po rozwodzie: Pan Andrzej po rozwodzie w 2000 roku został w wspólnym domu, który wymagał generalnego remontu. Przez lata zainwestował w modernizację budynku oraz wymianę instalacji z własnych środków. Teraz, kiedy była żona wystąpiła o podział majątku, Andrzej ubiega się o rozliczenie nakładów, twierdząc, że to on samodzielnie ponosił koszty. Sąd będzie musiał uwzględnić jego roszczenia, jeśli Andrzej dostarczy dowody na dokonane inwestycje.
Zakup mieszkania dla córki: Po rozwodzie w 2000 roku, pani Anna wychowywała samotnie córkę. Była mężatka zainwestowała własne pieniądze w zakup mieszkania dla dziecka, a teraz podczas podziału majątku domaga się zwrotu części tych środków od byłego męża. Sąd, oceniając sprawę, może orzec o zwrocie tych nakładów, jeśli zostanie wykazane, że Anna faktycznie poniosła koszty ze swojego majątku osobistego.
Utrzymanie gospodarstwa rolnego: Pan Jan od rozwodu w 2000 roku zajmował się samodzielnie gospodarstwem rolnym, które prowadził z byłą żoną. Od tamtej pory zainwestował w nowe maszyny i rozbudowę budynków gospodarczych. Teraz, podczas podziału majątku, domaga się uwzględnienia jego nakładów na rozwój gospodarstwa, co może wpłynąć na ostateczny sposób podziału majątku.
Podział majątku po rozwodzie oraz rozliczenie nakładów mogą być skomplikowanymi procesami, szczególnie gdy jedna ze stron samodzielnie ponosiła koszty związane z utrzymaniem i inwestowaniem w wspólne mienie. Warto pamiętać o możliwości dochodzenia zwrotu nakładów, jeśli zostały poczynione z majątku osobistego na wspólny, a także o odpowiednim przygotowaniu materiału dowodowego. W takich sprawach kluczowe jest udokumentowanie poniesionych wydatków oraz wyjaśnienie, w jaki sposób przyczyniły się one do powstania majątku wspólnego.
Oferujemy profesjonalne porady prawne online oraz przygotowanie wszelkich niezbędnych pism w sprawach związanych z podziałem majątku i rozliczeniem nakładów po rozwodzie. Skontaktuj się z nami, aby uzyskać indywidualne wsparcie prawne bez wychodzenia z domu.
1. Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny - Dz.U. 1964 nr 16 poz. 93
2. Ustawa z dnia 25 lutego 1964 r. - Kodeks rodzinny i opiekuńczy - Dz.U. 1964 nr 9 poz. 59
3. Postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 11 marca 2010 r., sygn. akt IV CSK 429/09
4. Uchwała Sądu Najwyższego z dnia 21 luty 2008 r., sygn. akt III CZP 148/07
Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.
Zapytaj prawnika - porady prawne online
O autorze: Katarzyna Bereda
Adwokat, absolwentka Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Szczecińskiego – pracę magisterską napisała z prawa pracy. Podczas studiów odbyła liczne praktyki, zarówno w sądach, jak i w kancelariach adwokackich. Aplikację adwokacką rozpoczęła w 2015 roku. W marcu 2018 roku przystąpiła do egzaminu zawodowego, uzyskując jeden z najlepszych wyników w izbie zielonogórskiej i w konsekwencji kończąc aplikację adwokacką z wyróżnieniem. Specjalizuje się w prawie rodzinnym, cywilnym, zobowiązaniach, prawie spadkowym, prawie gospodarczym i spółkach prawa handlowego.
Zapytaj prawnika
