• Zaktualizowano: 2024-12-27 • Autor: Katarzyna Bereda
Za gotówkę od matki przekazaną w formie darowizny (podczas trwania małżeństwa) kupiłam mieszkanie. W akcie notarialnym znajduje się informacja, że mieszkanie należy tylko do mnie i że zostało zakupione za gotówkę od matki. Czy ta nieruchomość wchodzi w skład majątku małżeńskiego? Czy samochód zakupiony przeze mnie na kredyt podczas małżeństwa (tylko ja go spłacam) wlicza się do majątku wspólnego?
Zgodnie z treścią art. 33 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego (w skrócie K.r.io.): „Do majątku osobistego każdego z małżonków należą:
1) przedmioty majątkowe nabyte przed powstaniem wspólności ustawowej;
2) przedmioty majątkowe nabyte przez dziedziczenie, zapis lub darowiznę, chyba że spadkodawca lub darczyńca inaczej postanowił;
3) prawa majątkowe wynikające ze wspólności łącznej podlegającej odrębnym przepisom;
4) przedmioty majątkowe służące wyłącznie do zaspokajania osobistych potrzeb jednego z małżonków;
5) prawa niezbywalne, które mogą przysługiwać tylko jednej osobie;
6) przedmioty uzyskane z tytułu odszkodowania za uszkodzenie ciała lub wywołanie rozstroju zdrowia albo z tytułu zadośćuczynienia za doznaną krzywdę; nie dotyczy to jednak renty należnej poszkodowanemu małżonkowi z powodu całkowitej lub częściowej utraty zdolności do pracy zarobkowej albo z powodu zwiększenia się jego potrzeb lub zmniejszenia widoków powodzenia na przyszłość;
7) wierzytelności z tytułu wynagrodzenia za pracę lub z tytułu innej działalności zarobkowej jednego z małżonków;
8) przedmioty majątkowe uzyskane z tytułu nagrody za osobiste osiągnięcia jednego z małżonków;
9) prawa autorskie i prawa pokrewne, prawa własności przemysłowej oraz inne prawa twórcy;
10) przedmioty majątkowe nabyte w zamian za składniki majątku osobistego, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej”.
Przedmiot darowizny wchodzi do majątku wspólnego wtedy, gdy oboje małżonkowie są stroną umowy darowizny dokonanej przez darczyńcę na ich rzecz na zasadach wspólności ustawowej, a także wtedy, gdy stroną umowy (obdarowanym) jest tylko jeden z małżonków, ale w umowie darczyńca zastrzegł, że przedmiot darowizny zostaje objęty wspólnością. W drugim z tych wypadków nie jest wymagane przyjęcie darowizny przez drugiego z małżonków niebędącego stroną umowy [zob. uchw. SN z 7.4.1975 r., sygn. akt III CZP 12/75 i uchw. SN(PSIC) z 28.9.1979 r., sygn. akt III CZP 15/79].
W najogólniejszym ujęciu istota surogacji przewidzianej w art. 33 pkt 10 K.r.io. polega na zaliczeniu do majątku osobistego przedmiotów majątkowych nabytych w czasie trwania wspólności przez każdego z małżonków w zamian za przedmioty stanowiące jego majątek osobisty. Dawniej chodziło tu w szczególności o przedmioty majątkowe nabyte przed powstaniem wspólności ustawowej (pkt 1) albo nabyte przez dziedziczenie, zapis lub darowiznę (pkt 2) – zob. w szczególności E. Kitłowski, Surogacja rzeczowa w prawie cywilnym, Warszawa 1969.
Wobec tego, jak Pani widzi, zarówno mieszkanie, jak i też samochód, który stanowi majątek osobisty tylko Pani, albowiem środki przeznaczone na zakup nieruchomości i ruchomości wchodziły w skład majątku osobistego, stanowi tylko Pani majątek osobisty i nie podlega podziałowi majątku. Jeżeli mąż poczynił nakłady na pojazd lub nieruchomość, posiada jedynie roszczenie o zwrot nakładów.
Darowizna od rodziców na mieszkanie
Anna otrzymała od rodziców darowiznę pieniężną na zakup mieszkania, co zostało wyraźnie wskazane w akcie notarialnym. W trakcie rozwodu mąż domagał się włączenia mieszkania do majątku wspólnego, twierdząc, że korzystali z niego oboje. Sąd uznał jednak, że mieszkanie jest majątkiem osobistym Anny, ponieważ zostało nabyte za środki pochodzące z darowizny, a w akcie notarialnym zaznaczono, że należy wyłącznie do niej.
Samochód kupiony na kredyt
Marek w trakcie małżeństwa kupił samochód na kredyt, który spłacał wyłącznie ze swojego wynagrodzenia. Przy podziale majątku wspólnego jego żona zażądała uwzględnienia pojazdu jako składnika wspólności. Sąd orzekł, że samochód należy do majątku wspólnego, ponieważ był nabyty w czasie trwania małżeństwa, a źródło środków na spłatę kredytu nie miało decydującego znaczenia.
Zakup działki za środki ze sprzedaży odziedziczonego mieszkania
Katarzyna sprzedała mieszkanie, które odziedziczyła po dziadkach, a uzyskane pieniądze przeznaczyła na zakup działki budowlanej. W akcie notarialnym wskazano, że zakup sfinansowano z majątku osobistego Katarzyny. Podczas rozwodu mąż twierdził, że działka powinna zostać podzielona, ponieważ była nabyta w trakcie małżeństwa. Sąd oddalił jego roszczenie, uznając, że działka wchodzi w skład majątku osobistego Katarzyny na mocy zasady surogacji.
Mieszkanie zakupione za środki pochodzące z darowizny lub majątku osobistego jednego z małżonków wchodzi do jego majątku osobistego, pod warunkiem odpowiedniego udokumentowania tego faktu, np. w akcie notarialnym. Natomiast składniki majątkowe nabyte w trakcie małżeństwa, jak samochód na kredyt, co do zasady należą do majątku wspólnego, chyba że udowodnione zostanie inaczej. Aby skorzystać z naszych usług, opisz swój problem w formularzu pod artykułem.
Skorzystaj z profesjonalnej pomocy prawnej – oferujemy porady online oraz sporządzanie pism dostosowanych do Twojej sytuacji. Aby skorzystać z naszych usług, opisz swój problem w formularzu pod artykułem.
1. Ustawa z dnia 25 lutego 1964 r. - Kodeks rodzinny i opiekuńczy - Dz.U. 1964 nr 9 poz. 59
2. Uchwała Sądu Najwyższego z dnia 7 marca 1975 r., sygn. akt III CZP 12/75
3. Uchwała Sądu Najwyższego z dnia 28 września 1979 r., sygn. akt III CZP 15/79
Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.
Zapytaj prawnika - porady prawne online
O autorze: Katarzyna Bereda
Adwokat, absolwentka Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Szczecińskiego – pracę magisterską napisała z prawa pracy. Podczas studiów odbyła liczne praktyki, zarówno w sądach, jak i w kancelariach adwokackich. Aplikację adwokacką rozpoczęła w 2015 roku. W marcu 2018 roku przystąpiła do egzaminu zawodowego, uzyskując jeden z najlepszych wyników w izbie zielonogórskiej i w konsekwencji kończąc aplikację adwokacką z wyróżnieniem. Specjalizuje się w prawie rodzinnym, cywilnym, zobowiązaniach, prawie spadkowym, prawie gospodarczym i spółkach prawa handlowego.
Zapytaj prawnika
