Czy darowizna otrzymana w trakcie małżeństwa podlega podziałowi przy rozwodzie?

Pani Julia jest mężatką od 12 lat, małżeństwo nie ma rozdzielności małżeńskiej. W zeszłym roku jej mąż otrzymał w drodze darowizny od rodziców mieszkanie. Pani Julia pyta, czy jako małżonka ma prawo do darowizny wykonanej w trakcie małżeństwa, gdyby w przyszłości doszło do rozwodu i podziału majątku.

Czy darowizna wchodzi w skład majątku wspólnego małżonków?

Mieszkanie nabyte przez męża pani Julii w drodze darowizny stanowi tylko i wyłącznie jego majątek osobisty. Podstawę do takiego twierdzenia daje art. 31 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego (K.r.o.): „Z chwilą zawarcia małżeństwa powstaje między małżonkami z mocy ustawy wspólność majątkowa (wspólność ustawowa) obejmująca przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez oboje małżonków lub przez jednego z nich (majątek wspólny). Przedmioty majątkowe nieobjęte wspólnością ustawową należą do majątku osobistego każdego z małżonków”.

Podstawą do wyodrębnienia składników majątku osobistego jest artykuł 33 K.r.o., zgodnie z którym do majątku osobistego należą:

• przedmioty majątkowe nabyte przez dziedziczenie, zapis lub darowiznę, chyba że spadkodawca lub darczyńca inaczej postanowił;
• prawa majątkowe wynikające ze wspólności łącznej podlegającej odrębnym przepisom;
• przedmioty majątkowe służące wyłącznie do zaspokajania osobistych potrzeb jednego z małżonków;
• prawa niezbywalne, które mogą przysługiwać tylko jednej osobie;
• przedmioty uzyskane z tytułu odszkodowania za uszkodzenie ciała lub wywołanie rozstroju zdrowia albo z tytułu zadośćuczynienia za doznaną krzywdę; nie dotyczy to jednak renty należnej poszkodowanemu małżonkowi z powodu całkowitej lub częściowej utraty zdolności do pracy zarobkowej albo z powodu zwiększenia się jego potrzeb lub zmniejszenia widoków powodzenia na przyszłość;
• wierzytelności z tytułu wynagrodzenia za pracę lub z tytułu innej działalności zarobkowej jednego z małżonków;
• przedmioty majątkowe uzyskane z tytułu nagrody za osobiste osiągnięcia jednego z małżonków;
• prawa autorskie i prawa pokrewne, prawa własności przemysłowej oraz inne prawa twórcy;
• przedmioty majątkowe nabyte w zamian za składniki majątku osobistego, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej.
• plus oczywiście te przedmioty (ruchomości, nieruchomości), które zostały nabyte przed zawarciem związku małżeńskiego.

Zobacz również: Gospodarstwo rolne przepisane po ślubie

Czy żona ma prawo do mieszkania które mąż otrzymał w darowiźnie?

Zatem jeżeli mąż pani Julii otrzymał w darowiźnie mieszkanie i w akcie darowizny nie jest napisane, że wchodzi ona do ich majątku małżeńskiego, to prawo własności do tej nieruchomości należy wyłącznie do męża i ta kwestia pozostaje całkowicie bezsporna.
Pani Julia nie ma w tej sytuacji żadnego tytułu prawnego do tego lokalu i nie ma również możliwości żądać od męża jakiejkolwiek części tego prawa.

Natomiast odrębnie należy potraktować zmiany przeprowadzone wspólnie w mieszkaniu, jak remonty czy zakup pewnych elementów wyposażenia (oczywiście, o ile miały miejsce). Wówczas pani Julia mogłaby dochodzić od męża zwrotu połowy zainwestowanej kwoty z ich majątku wspólnego małżeńskiego. Podstawę do dochodzenia zwrotu tych nakładów stanowi art. 45 K.r.o.

Czyli gdyby pani Julia udowodniła, że poczyniła nakłady na mieszkanie męża, byłby on zobowiązany zwrócić jej tę kwotę.

Zobacz również: Darowizna po ślubie tylko na męża

[SZARY]

Przykłady

Przypadek Kingi i Tomasza: Kinga i Tomasz byli małżeństwem przez 10 lat. W piątym roku małżeństwa Tomasz otrzymał od swoich rodziców w darowiźnie dom na wsi. W akcie darowizny nie zaznaczono, by miał on wejść do majątku wspólnego małżeństwa. Po kilku latach ich drogi się rozeszły i w trakcie rozwodu Kinga zastanawiała się, czy ma prawo do części wartości tego domu. Przepisy jasno wskazały, że jako darowizna nie wchodzi on w skład majątku wspólnego, pozostając własnością Tomasza.


Sytuacja Ani i Marka: Ania i Marek byli szczęśliwie żonaci przez 15 lat. W trakcie ich związku Ania otrzymała od cioci cenny obraz jako darowiznę. Obraz zawsze zdobił ściany ich wspólnego mieszkania. Gdy małżeństwo doszło do etapu rozwodu, Marek domagał się podziału wartości obrazu. Jednakże, zgodnie z prawem, obraz pozostał własnością Ani, jako prezent otrzymany bezpośrednio od członka rodziny, co zostało potwierdzone dokumentami darowizny.


Historia Magdaleny i Jakuba: Magdalena i Jakub wzięli ślub bez intercyzy, tworząc wspólność majątkową. W czasie ich małżeństwa Jakub został obdarowany przez swojego dziadka działką rekreacyjną. Małżonkowie wiele w nią zainwestowali i stała się ona miejscem wielu rodzinnych spotkań i ważnych chwil. Kiedy małżeństwo rozpadło się, Magdalena argumentowała, że choć działka była darowizną dla Jakuba, to obie strony włożyły środki w jej rozwój, co miało być podstawą do podziału nakładów włożonych w ten majątek. Ostatecznie sąd musiał rozstrzygnąć, czy i w jakim stopniu Magdalena miała prawo do rekompensaty za wspólne inwestycje na rzecz tej nieruchomości.

Podsumowanie

W artykule wyjaśniliśmy, że w świetle polskiego prawa darowizna otrzymana przez jednego z małżonków nie wchodzi w skład wspólnego majątku małżeńskiego i nie podlega podziałowi przy rozwodzie. Chyba że darczyńca wyraźnie wskaże w akcie darowizny, że czyni ją na rzecz obojga małżonków. Generalnie jednak taka darowizna, np. mieszkania, nawet po wielu latach wspólnego użytkowania, nadal będzie wyłączną własnością obdarowanego małżonka. Jednakże drugi małżonek, jeśli w trakcie małżeństwa małżonkowie inwestowali, czynili nakłady na przedmiot darowizny, będzie miał prawo dochodzić przy podziale majątku zwrotu tych nakładów. To, jak takie rozliczenie będzie wyglądać, w dużym stopniu zależy od przedstawionych dowodów.

Oferta porad prawnych

Potrzebujesz indywidualnej porady prawnej dotyczącej podziału majątku przy rozwodzie? Nasz zespół doświadczonych prawników jest dostępny online, aby pomóc Ci zrozumieć Twoje prawa i możliwości działania. Skorzystaj z naszej wygodnej i dyskretnej konsultacji online, aby uzyskać profesjonalne wsparcie prawne bez wychodzenia z domu. Skontaktuj się z nami już dziś i upewnij, że Twoje interesy są właściwie chronione.

[KONIEC]