• Zaktualizowano: 2024-04-27 • Autor: Marek Gola
Jestem mamą dwójki dzieci, od 4 lat po rozwodzie (rozwód był w Niemczech). Ojciec dzieci w ogóle się z nimi nie kontaktuje, mimo że miał je odwiedzać co 2 tygodnie. My mieszkamy w Niemczech, on w Polsce. Syn idzie niedługo do szkoły. Wymagana jest na podjęcie nauki zgoda drugiego rodzica, jednak nie mam żadnej możliwości kontaktu z ojcem dzieci. Co mogę zrobić? Jak móc decydować o sprawach dzieci samodzielnie? Dodam, że za rok czeka nas zmiana dokumentów i temat powróci.
W pierwszej kolejności należałoby ustalić, czy rozwód orzeczony w Niemczech został w Polsce zarejestrowany. O ile bowiem żadne z Państwa nie wystąpiło z żądaniem ustalenia rozwodu w Polsce, na mocy uprzednio wydanego wyroku to w Polsce nie figurujecie Państwo jako rozwodnicy, co istotnie zmienia Państwa sytuację prawną i procesową. O ile małżeństwo zostało rozwiązane przez rozwód, jedyne, co Pani może uczynić, to wystąpić o ograniczenie władzy rodzicielskiej ojca – na zasadach analogii na podstawie art. 97 K.r.io., zgodnie z którymi jeżeli władza rodzicielska przysługuje obojgu rodzicom, każde z nich jest obowiązane i uprawnione do jej wykonywania. Jednakże o istotnych sprawach dziecka rodzice rozstrzygają wspólnie; w braku porozumienia między nimi rozstrzyga sąd opiekuńczy. To jedyna droga do decydowania o sprawach dzieci.
Wobec braku porozumienia z uwagi na niemożność kontaktu zasadne byłoby wystąpienie do sądu w Niemczech, właściwego dla miejsca zamieszkania dzieci, z żądaniem wyrażenia zgody na zapisanie syna do szkoły i wyrobienie paszportów dzieciom. Jeżeli jednak orzekanie w Państwa sprawie w Niemczech byłoby niemożliwe, wówczas rozwód także nie mógłby być orzeczony. Pragnę podkreślić, iż jeżeli w Niemczech nie może Pani uzyskać pomocy, jedyne, co Pani pozostaje, to skierowanie sprawy do Sądu Rejonowego dla m.st. Warszawy w Warszawie wobec braku miejsca zamieszkania dzieci w Polsce.
W przypadku braku zgody ojca dziecka na wydanie paszportów, może Pani wystąpić do sądu z wnioskiem o wyrażenie takiej zgody. Powyższe wynika wprost z orzecznictwa. Zaakcentować należy treść postanowienia Sądu Najwyższego z dnia 6 marca 1985 r., sygn. akt III CRN 19/85, zgodnie z którym „wyjazd dziecka za granicę w celu spędzenia tam wakacji, jako należący do istotnych spraw dziecka wymaga zgody obojga rodziców, wykonujących władzę rodzicielską, a w braku takiej zgody orzeczenia sądu opiekuńczego”.
Opłata sądowa wynosi 40 zł. W treści wniosku winno być wskazane, jakie podstawy leżą u wyboru takiej, a nie innej szkoły, a nadto, po co są Pani paszporty dla dzieci. Przepis art. 97 K.r.io. stanowi jedyne instrumentarium w Pani przypadku.
Zobacz również: Zmiana szkoły bez zgody ojca
Ewa i jej córka Anna
Ewa rozwiodła się z mężem, który wyjechał za granicę i przestał kontaktować się z córką. Gdy Anna miała rozpocząć naukę w szkole, Ewa zdała sobie sprawę, że nie może zarejestrować córki bez zgody ojca. Zwróciła się do sądu rodzinnego w Niemczech o wydanie decyzji zastępującej zgodę ojca, argumentując, że brak kontaktu uniemożliwia uzyskanie jego zgody. Sąd przychylił się do wniosku Ewy, umożliwiając Annę rozpoczęcie nauki bez dodatkowych przeszkód.
Julia i syn Tomasz
Julia, samotna matka po rozwodzie, musiała zmierzyć się z koniecznością wyrobienia nowych paszportów dla syna Tomasza, aby móc wyjechać na planowaną wycieczkę zagraniczną. Bez możliwości skontaktowania się z byłym mężem, Julia zdecydowała się na złożenie wniosku do sądu w Niemczech o zgodę na wydanie paszportu. Sąd analizując brak kontaktu ojca z dzieckiem oraz potrzebę paszportów dla korzyści edukacyjnych i emocjonalnych dziecka, wyraził zgodę na ich wydanie.
Magda i dwójka dzieci
Po rozwodzie Magda pozostała w Niemczech z dwójką dzieci, a jej były mąż przeprowadził się do Polski i nie utrzymywał kontaktów. Kiedy nadszedł czas na zmianę szkoły przez jedno z dzieci, wymagana była zgoda obojga rodziców. Magda, nie mogąc uzyskać zgody byłego męża, zwróciła się o pomoc do sądu opiekuńczego. Sąd, po wnikliwej analizie sytuacji, zdecydował o zastąpieniu zgody ojca decyzją sądową, umożliwiając dziecku kontynuację edukacji w nowej placówce.
1. Ustawa z dnia 25 lutego 1964 r. - Kodeks rodzinny i opiekuńczy - Dz.U. 1964 nr 9 poz. 59
2. Postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 6 marca 1985 r., sygn. akt III CRN 19/85
Zastanawiasz się czy można wyrobić dziecku paszport bez zgody drugiego rodzica? Potrzebujesz porady prawnika, opisz nam swój problem i zadaj pytania wypełniając formularz poniżej ▼▼▼.
Zapytaj prawnika - porady prawne online
O autorze: Marek Gola
Radca prawny, doktorant w Katedrze Prawa Karnego Procesowego na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Śląskiego, zdał aplikację radcowską w Okręgowej Izbie Radców Prawnych w Katowicach. Specjalizuje się w szczególności w prawie karnym materialnym i procesowym, bliskie jest mu też prawo pracy, prawo rodzinne oraz prawo handlowe. Udzielił już ponad 2000 porad prawnych, pomagając osobom pokrzywdzonym przez nieuczciwych pracodawców, a także tym, w których życie (nie zawsze słusznie) wtargnęła policja i prokuratura.
Zapytaj prawnika
